Filozof Biyografileri

Carl Menger Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MENGER, Carl (1840-1921) Avusturyalı iktisatçı. Avusturya İktisat Okulu’nun kurucusudur; marjinal fayda ve öznel değer kuramlarının geliştirilmesine katkıda bulunmuştur.

23    Şubat 1840’ta Galiçya’da Neu-Sandec’te (bugün Polonya’da Nowy Sacz) doğdu, 26 Şubat 1921’de Viyana’da öldü. Viyana ve Prag’da iktisat ve hukuk öğrenimi gördü. 1867’de Cracow Üniversitesi’nden doktorasını aldı. Kısa bir süre için memurluk yaptıktan sonra 1873’te Viyana Üniversitesi’nde iktisat profesörü oldu ve 1903’te emekli oluncaya kadar bu görevini sürdürdü; bir ara Avusturya veliahtı Prens Rudolf’un öğretmenliğini de yaptı. 1900’de Avusturya Meclisi’nin yaşam boyu üyesi seçildi.

Menger’in en önemli yapıtı olan Grundsâtze der Volkswirtscbaftslehre (“iktisat Kuramının Temelleri”), Jevons’ın Theory of Political Economy (“Politik İktisat Kuramı”) kitabı ile aynı yılda (1871) yayımlandı. Bu yıllarda Avusturya’da ve Almanya’da Tarihçi İktisat Okul’un görüşleri egemen olduğu için Menger’in savlarının kabul görmesi uzun bir süre aldı. Görüşleri büyük ölçüde Jevons’ınkilere benzeyen Menger’e göre, faydanın kaynağı, malların temel özelliği olan insan gereksinimlerini karşılamalarına dayanmaktadır. Doğrudan tüketilen malları “birinci derece mallar”, diğerlerini ise, “yüksek derece mallar” olarak niteleyen Menger, üretim mallarının değerini, tüketim mallarının değerinin bir yansıması olarak görür. Ona göre, malların değeri, içerdikleri emek ve sermaye ile ilişkili olmayıp, gereksinimlerle, bu gereksinimleri karşılamak için kullanılacak malların arzı arasındaki ilişkiye dayanır. Menger, değeri, malların öznel olarak algılanan gereksinimlere göre kıt olması olgusuna dayandırır.,Aynca bir malın gereksinimleri karşılama gücü ile arzı arasında ters yönlü bir ilişkinin olduğu görüşündedir. Çünkü, insanın bir maldan kullanabileceği miktar arttıkça onu giderek daha az önemli gereksinimlerini karşılamakta kullanacaktır. Öyleyse, bir malın değerini, onun kullanıldığı en önemsiz alandaki fayda, karşıladığı en önemsiz gereksinim belirleyecektir. Bu, Jevons’ın “nihai fayda miktarı” (final degree of utility) kavramı ile büyük benzerlik göstermektedir ve günümüz neoklasik iktisat kuramının “azalan marjinal fayda” kavramıdır.

İlgili Makaleler