Afet Nedir -İslam Fıkhında- Hakkında Bilgi
AFET
İslam ahlakı, fıkıh ve hadis alanlarında farklı anlamlarda kullanılan bir terim.
Sözlükte “Belâ, musibet, hastalık, kusur, genellikle isabet ettiği şeyi faydalı olmaktan çıkaran durum” gibi mânalara gelir. Kur’ân-ı Kerîm’de bulunmamakla birlikte hadislerde bu anlamlar yanında “Ölüm, bir kabiliyet veya hasletin fayda ve değerini ortadan kaldıran arızî hal” gibi mânalarda da geçmektedir.
Fıkıh Adlı Afet
Fıkıh âlimleri âfet terimiyle genellikle insan müdahalesi bulunmadan meydana gelen musibet ve zararları kastederler. Meyve, sebze gibi ziraî ürün ve mallara zarar veren bu âfetler için câiha tâbirini, bunların tesiri hakkında da genellikle helak ve telef kelimelerini kullanırlar. Fıkıh usulü âlimlerinin ise âfet kelimesini “İnsanın irade ve ihtiyarını bozan veya ortadan kaldıran ehliyet arızalan” mânasına kullandıkları görülür. Bu mânada âfet insanın bizzat kendi elinde olmayarak meydana gelen baygınlık, bunama, delirme gibi âfetlerle insanın kendi iradesinin söz konusu olduğu sefeh (akılsızlık), sarhoşluk ve cehalet gibi âfetler olmak üzere ikiye ayrılır.
Usul âlimleri âfeti daha çok insan irade ve ihtiyarına tesiri, fakihler de mala tesiri açısından ele alarak dinî ve hukukî sorumluluk bakımından sonuçları üzerinde durmuşlardır. Gerek insanın irade ve ihtiyarına, gerekse mala yönelik âfetler ibadetlerde, muhtelif akid ve muamelelerde, haksız fiillerde, duruma göre sorumluluğun hafifletilmesi veya tamamen kalkması, muhayyerlik sübütu. fesih. red. butlan, cezanın tehiri veya düşürülmesi gibi sonuçlar doğurmaktadır.