Ziya Hurşit Kimdir, Hayatı, Siyasi Hayatı, İdamı

Ziya Hurşit. Türk siyaset adamı (d. 1890,Trabzon, Çamlıhemşin – ö. 14 Temmuz 1926 İzmir). Erzurum Kongresi’nin çalışmalarına idareci olarak yararı dokunan, kadı ve vali vekili Hurşit Efendi’nin oğlu. Almanya’da gemi inşaat mühendisliği ve telsiz telgraf üzerine öğrenim gördü. Trabzon delegesi olarak Erzurum Kongresi’ne katıldı. Eskişehir’de öğretmenken, Mustafa Kemal’in, babası kadı Hurşit Efendi’ye duyduğu yakın ilgi onun 1920‘de Lazistan milletvekili olarak I. dönem TBMM’ye girmesini sağladı. Yozgat İstiklâl Mahkemesi üyeliği yaptı (1920). Kurtuluş Savaşına gönüllü olarak katıldı. Fakat TBMM‘de muhalif üyeler arasında yer aldı. Muhaliflerden Trabzon milletvekili Ali Şükrü’nün öldürülmesinde Mustafa Kemal’i sorumlu gören Ziya Hurşit, 1923’te II. dönem TBMM dışında bırakıldı. Bu arada Terakkiperver Fırkası mensuplarının suikast hazırlıklarına gönüllü olarak katıldı. Mustafa Kemal’i önce Cumhurbaşkanlığı locasında öldürmeyi düşündü, fakat hazırladığı plan duyuldu. Ayıcı Arif’le tanıştıktan sonra, Laz İsmail ve Gürcü Yusuf ile İzmir’e gönderildi. Burada suikastçılarla birlikte planı tamamladı. Olay gerçekleşirse Sakız veya Sisam adasına kaçacaktı. Fakat bir ihbar üzerine suç araçlarıyle birlikte 16 Haziran 1926’da yakalandı. İzmir’de yapılan yargılamada, suikast “Ziya Hurşit’in Cumhurbaşkanı’na duyduğu kin ve düşmanlığın doğurduğu kişisel olay” olarak nitelendi. Yargılamada suçunu itiraf eden Ziya Hurşit, Laz İsmail, Gürcü Yusuf, Çopur Hilmi, Şükrü Bey, Ayıcı Arif, İsmail Canbulat, Cavit Bey olmak üzere 13 kişiyle birlikte 14 Temmuz 1926’da idam edildi.