Wang Yangming Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

VANG-YANG-MİNG (1472-1528)

Çinli filozof. Yeni – Konfüçyüsçülük’ ün usçu doğa felsefesine karşı çıkarak idealist bir görüşü geliştirmeye çalışmıştır.

15 Ekim 1472’de Çek-kiyang’ta doğdu, 9 Ocak 1528’de Nanan’da öldü. Eski Çin felsefesinin doğacı görüşüne karşı çıkarak yeni bir idealist kuramı geliştirmeye çalışan Vang için Konfüçyüs felsefesiyle ondan kaynaklanan Yeni-Konfüçyüsçülük toplumun gelişmesinde yararlı değildir. Çünkü toplumsal gelişme doğaya değil düşünce ilkelerine dayanır.

Vang, özellikle Çu-Hsi’nin geliştirdiği Yeni-Konfüçyüsçü ve usçu doğa felsefesine yönelttiği eleştirilerle, Çin düşüncesinde, eleştirel yöntemin benimsenmesine olanak sağlamıştır. Ona göre felsefenin amacı eğitim ve yetkinleştirmedir. Bu da Lu Siang-Şan’m idealist bilgi kuramını daha ileri bir aşamaya getirmekle sağlanabilir. Vang, geliştirmek istediği kurama Taoculuk ve Buddhacılık’tan esinlenen bir içerik kazandırmayı da düşünmüş, böylece eski Çin ve Hint düşüncesini uzlaştırmayı amaçlamıştır.

Vang’m kuramına göre eylem ve davranış biçiminde ortaya çıkmayan bir gerçeklik olmadığı gibi bilgi de yoktur. Bilgi ile davranış birliktedir. Çünkü insanın eylemleriyle davranışları eş sürede ortaya çıkar, davranış ne düşünüldüğünü yansıtır. Ona göre evrenin ilkesi Li’dir, bu evrensel bir yasa niteliğindedir. Bu ilke Jeti’in (insanlık) gelişmesinde de etkilidir. Çünkü insanın özü, T’ien-li (evrensel doğa yasası) ile biçimlenmiştir. Bu da yalnız derin düşünceye dalmakla kavranabilir.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi