Felsefe Yazıları

Vitalizm Nedir, Ne Demek, Tanımı, Hakkında Bilgi

Vitalizm, ilke olarak hem ruhtan hem de organizmadan ayrı bir hayatı kabul eden fizyolojik öğreti. Bu görüş, bütün uzvi aksiyonları kapsar.

Vitalizm, \”canlı organizmaların canlı olmayan varlıklardan temelde farklı oldukları\” inancıdır; çünkü bazı fiziksel olmayan unsurları içerirler veya cansız şeylerden farklı ilkelere tabi tutulurlar. Hayati önemi hayati bir ilkeyi açıkça teşvik ettiği yerlerde, bu unsur, çoğu zaman ruhla eşleşen \”hayati kıvılcım\”, \”enerji\” veya \”élan hayati\” olarak adlandırılır. 18. ve 19. yüzyılda canlılık, biyolojistler arasında, fizikte bilinen mekaniğin sonunda hayat ile hayatı olmayan ve canlılığın mekanik bir işleme indirgenemeyeceğini savunan canlılar arasındaki farkı açıklayacağını düşünenler arasında tartışıldı. Bazı hayati biyologlar, mekanik açıklamalarla yetersizlikleri göstermek amacıyla test edilebilir hipotezler önermişlerdi, ancak bu deneyler hayati önemi desteklemeyi başaramadı. Biyologlar artık yaşamsalcılığın ampirik kanıtlarla ve dolayısıyla bilim alanından ziyade din alanına ait olduğu konusunda çürütülmüş olarak değerlendiriyorlar.

Vitalizm, tıp felsefelerinde uzun bir tarihe sahiptir: çoğu geleneksel iyileştirme uygulaması, hastalığın hayati güçlerdeki bazı dengesizliklerden kaynaklandığını ortaya koymuştur.

Barthez\’e göre, hayati olaylar, canlıların dışında, benzerine rastlanmayan bir gücün sonuçlarıdır. Bu fikirler, Bichat, Cuvier, Johannes Müller gibi birçok fizyolojisi tarafından kabul edilmiştir. Hattâ bugün bile, bu fikirleri tutanlar vardır.

Legallois tarafından soğancığın rolünün keşfi, ayrıca eski hekimlerin pek sevdikleri hayati saçayakı, yani hayatın üç kaynağı kavramı hayat merkezleri konusunda bir kesinliğe varılmasına yol açtı, böylece hayata nesnel bir varlık verilmiş olduğu sanıldı. Fakat, çok geçmeden, özellikle Bichat\’nın etkisiyle, hayatın tek bir merkezde bulunduğu varsayımı önemini kaybetti, öyle ki, dirimselcilik, Rostan\’ın örgencilik nazariyesiyle aynı şey oldu. Bu görüş de, daha sonraki buluşların etkisiyle yeni dirimselcilik görüşüne yol açtı. Yeni dirimselcilikten bugün yalnız yön fikri kalmıştır.

Tıbbi felsefeler

Vitalizm, tıp felsefelerinde uzun bir tarihe sahiptir: çoğu geleneksel iyileştirme uygulaması, hastalığın hayati güçlerdeki bazı dengesizliklerden kaynaklandığını ortaya koymuştur. Hipokrat\’ın kurduğu Batı geleneğinde, bu hayati güçler dört mizaç ve humuçla ilişkilendirildi; Doğu gelenekleri, qi veya prana\’nın dengesizliğini veya bloke edilmesini önermişti. Afrika\’da benzer bir düşünceye bir örnek, Yoruba ase kavramıdır. Günümüzde canlılık biçimleri, birçok dini gelenekte felsefi konumlar veya bir ilke olarak var olmaya devam etmektedir.

Tamamlayıcı ve alternatif tıp tedavileri, canlılık ile ilişkili enerji terapileri, özellikle de terapötik dokunma, Reiki, dış qi, çakra iyileşmesi ve SHEN terapisi gibi biyo-alan terapileri içerir. Bu terapilerde, bir hastanın \”ince enerjisi\” alanı bir uygulayıcı tarafından manipüle edilir. Ince enerji, kalp ve beyin tarafından üretilen elektromanyetik enerjinin ötesinde varolmak üzere tutulur. Beverly Rubik, biyolojik alanı \”insan vücudunda ve çevresinde kompleks, dinamik, son derece zayıf bir EM alanı\” olarak tanımlıyor.

Homeopati kurucusu Samuel Hahnemann, hastalığın önemsiz, vitalistik bir görüşünü şöyle özetledi: \”… insan vücudunu canlandıran ruh benzeri iktidarın (hayati ilke) yalnızca ruh benzeri (dinamik) sapmalarına\” sahipler. \” Hastalığı, immatür ve dinamik hayati gücün dinamik bir rahatsızlığı olarak görme, birçok homeopatik kolejde öğretilir ve pek çok çağdaş pratik homeopat için temel bir ilke oluşturur.

İlgili Makaleler