Mıntaka Nedir, Ne Demek, Astolojide Anlamı, Hakkkında Bilgi

Mıntaka. Burçlar kuşağı ve ekliptik dairesini ifade eden eski astronomi terimi.

Sözlükte “kemer” veya “kuşak” anlamı­na gelen mıntaka kelimesi nintak ve nitâk kelimeleriyle eş anlamlıdır  Tercüme faaliyetlerin­den sonra gelişen İslâm astronomi ter­minolojisinde “daire” [Gr. kyklos]ve “böl­ge mânalarını kazanmıştır. Bîrûnî, merkezinden kutupları olan bir ek­senin geçtiği büyük daireye mıntaka den­diğini ve dairenin bu adı almasının tıpkı bir kemer yahut kuşak gibi ortada bulun­masıyla ilgili olduğunu belirtir. İslâm astronomi lite­ratüründe yaygın biçimde hem ekliptik denilen tutulum (husuf) dairesini hem de burçlar kuşağını (felekü’l-burûc, dâiretü’l-burûc; Gr. zodiakos kyklos] ifade eden te­rim bu sebeple “muntakatü’l-burûc, muntakatu feleki’l-burûc” veya bazan “nitâ-ku’l-burûc” tamlamalarıyla anılır. Bunun­la birlikte astronomi bilginleri, 6°’lik (ve­ya 7°) genişliğe sahip dairevî bir bölge ola­rak burçlar kuşağı ile ekliptik dairesini bir­birinden ayırmışlardır. Buna göre eklip­tik, burçlar kuşağını tam ortasından kateden çemberi yahut bu çemberin oluş­turduğu dairevî düzlemi belirtmektedir. Burçlar kuşağını ortalayan bu çember ay­nı zamanda güneşin yıllık görünür hare­ketine ve dolayısıyla yörüngesine karşılık gelir.

Ekliptik dairesi anlamıyla mıntaKa ma­tematiksel astronomi açısından büyük önem taşır. Çünkü herhangi bir gökcis­minin konumunu hesaplamak için baş­vurulan koordinat sisteminin temelini oluşturmakta olup enlem (arz) ve boylam (tûl) denilen koordinatlar matematik de­ğerlerini ekliptiğe olan nisbetieriyle ka­zanır. Ekliptik dairesi, enlem ve boylam, gökkürenin ekvatoru ve ekliptik dairesi­nin merkezinden geçen eksenin kuzey-güney kutuplan birlikte sabit bir referans çerçevesi oluşturur. Ekliptik, ekvatoru bugünkü bilgilerimizle 23° 27 dakikalık bir eğim oluşturacak şekilde kesmekte, kesişim noktaları gün-gece eşitliğini ifa­de eden itidal (equinox), kuzey ve güney­deki uçlar ise dönenceleri ifade eden inkılâp (solstice) noktalarını teşkil etmek­tedir. Buna göre gökküredeki sabit bir yıldız ya da gezegenin konumu, onun ekliptik enlem ve boylamını gösteren açıların hesaplanmasıyla belirlenmektedir.

Bütün astronomi hesaplamalarının te­melini oluşturan ve 360 derecelik bir dai­revî kuşak olarak kabul edilen mıntaka 30’ar derecelik on iki eşit kısma bölün­müş ve bu kısımlardan her birine “burç” adı verilmiştir. Bunların güneşin burca giriş tarihlerine göre sırasıyla adları şun­lardır: Koç [Ar. Hamel, Lat. Aries: 21 Mart] Boğa [Sevr, Taurus: 20 Nisan] İkizler [Cev­za, Gemini: 21 Mayıs] Yengeç,[Seretân, Cancen 22 Haziran] Aslan,[Esed, Leo: 23 Temmuz] Başak,[Sünbüle, VirgO: 23 Ağus­tos] Terazi, [Mîzan, Libra: 23 Eylül]Akrep, [Akreb, Scorpius: 22 Ekim] Yay [ Kavs, Sagittarius: 22 Kasım] Oğlak[Cedy, Capricornus: 22 Aralık] Kova [Delv, Aquarius; 20 Ocak] Balık.[Hût, Pisces: 19 Şubat]