Şahruh Han/Sultan Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

ŞAHRUH (1377-1447)

Timurlu hükümdarı. Ülkesine bir barış ve refah dönemi yaşatmıştır.

20 Ağustos 1377’de Semerkant’da doğdu, 12 Mart 1447’de Rey yakınlarında Fişaverd’de öldü. Timur’un oğludur. Moğol geleneklerine göre yetiştirildi. On bir yaşında iken evlendirildi. Babasının seferlerine küçük yaşta katıldı. Bir ara Semerkant’da kalarak Timur’a vekillik etti. 1392’de İran-Irak seferinde tümen komutanlığı yaptı. Sefid ve Tekrit kalelerinin alınmasında yararlık gösterdi. 1394’te Se-merkant emiri (merkez yöneticisi) oldu. Bu görevini üç yıl sürdürdü. 1397’de Herat emirliğine atandı. Timur’un batıya ve Anadolu’ya yönelik seferlerinde bölge birliklerinin komutanıydı. 1402’deki Ankara Savaşı’nın kazanılmasında etkili oldu. Anadolu’dan dönüşünde yine Herat’da kaldı.

Timur 1405’te ölünce oğulları Miranşah ve Şahruh ile torunları arasında iktidar kavgası başladı. Timur’un veliaht seçtiği torunu Pir Muhammed’in hükümdarlığı onaylanmadı. Miranşah’m oğlu Halil Sultan, babasını Semerkant’a çağırarak yönetimi ele geçirmeye çalışırken kendisini tutmayan yöneticiler, Herat’da bağımsızlığım duyuran Şahruh’a sığındılar. Şahruh, Miranşah’ın öteki oğlu Mirza Ömer’le anlaştı. Irak’ta da Miranşah’m bağımsızlık mücadelesi başladı. “Mirzalar kavgası” denen bu karışıklıklara Moğol ve Türk kabile başkanları da katılınca 1408’e değin süren kanlı bir savaş başladı. Bu dönemde, Pir Muhammed, Miranşah ve oğullan Ömer ile Ebubekir öldürüldüler. Karakoyunlu Kara Yusuf’un ve Celâ-yirliler’in ayaklanmaları ise ülke genelindeki huzursuzluğu daha da artırdı. Ancak bu ayaklanmalar Şahruh’un rakipsiz kalmasında etkili oldu. 1407’de güçlü bir biçimde ortaya çıkarak ilkin Azerbaycan ve Mazenderan’ı buyruğuna aldı. Ertesi yıl Timurlu Devleti’nin tartışmasız tek hükümdarı olarak tüm karşıtlarını etkisiz duruma getirdi. Bununla birlikte çözümlemesi gereken birçok sorun vardı. Timur döneminde bayındırlaşan kentler karışıklıklar yüzünden yanmış yıkılmış ya da elden çıkmıştı. İran üzerinden geçen Doğu-Batı ticaret yolları da işlemez duruma gelmişti. Irak’da ve Güney Azerbaycan’da ise Kara Yusuf’un güçlü bir devlet kurması önlenememişti.