Tarihi Şahsiyetler

Peter Gustav Lejeune Dirichlet Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

DIRICHLET, Gustav (1805-1859) Alman, matematikçi. Analiz yöntemini sayılar kuramına uygulamış, kuramsal mekanik konusunda değerli çalışmalar yapmıştır.

Gustav Peter Lejeune Dirichlet 13 Şubat 1805’te Prusya’nın Düren kentinde doğdu. 5 Mayıs 1859’da Göttingen’de öldü. Bonn ve Köln’de ortaöğrenimini tamamladıktan sonra, 1822’de matematik okumak amacıyla Paris’e gitti. Posta memuru olan babası, oğlunun daha çocukluk yıllarında beliren matematik sevgisini ve yeteneğini köreltmek istememiş, Fourier, Poisson, Laplace ve Le Gendre gibi büyük ustaların önderliğinde matematikte altın çağını yaşayan Fransa’ da okumasına karşı çıkmamıştı. Dirichlet, Paris’te yaşadığı üç buçuk yıl boyunca bir yandan College de France ile Paris Fen Fakültesi’ndeki dersleri izledi, bir yandan da geniş çevresi ve toplumsa! etkinliği olan bir generalin çocuklarına özel ders verdi. Bu görevle hem parasal güçlükleri yenmiş, hem de dönemin büyük matematikçi ve sanatçılarıyla tanışma olanağı bulmuştu. Ancak generalin ölümüyle Paris’teki desteğini yitirince, Almanya’da temel bilimlerin gelişmesi için çaba gösteren ve başka ülkelerdeki bilim adamlarım Alman üniversitelerinin çatısı altında toplamaya çalışın Humboidt’un çağrısına uyarak 1826’da ülkesine döndü. Gerçi üniversitede ders verebilmesi için gerekli olan doktora çalışmasını tamamlamamıştı ama, Köln Universitesı’nin verdiği onursal doktor unvanıyla sorun çözüldü ve Dirichlet Breslau Üniversitesi’nde (bugün Polonya’da Wroclaw) önce doçentliğe, sonra profesör yardımcılığına getirildi. Ne var ki, aradığı çalışma ortamını bu üniversitede bulamamıştı. 1828’de Breslau’dan ayrılıp Berlin’e giden Dirichlet, meslek yaşamının 27 yılını Berlin Üniversitesi’ne adadı, 1831 ’de de Berlin Bilimler Akademisi üyeliğine seçildi. 1840’larda Dirichlet, Jacobi ve Steiner gibi değerli matematikçilerin ders verdiği Berlin Üniversitesi, Gauss’un önderliğinde dünyanın sayılı matematik merkezlerinden bir olan Göttingen Universitesi’n-den sonra Almanya’nın en önemli öğretim kurulularından biri durumuna gelmişti. 1855’te, Gauss’un ölümü üzerine Göttingen Üniversitesine geçen Dirichlet yalnız kuramsal çalışmalarıyla değil, Dedekind, Riemann ve Rronecker gibi değerli öğrenciler yetiştirerek de ülkesinde matematiğin gelişmesine büyük katkıda bulunmuştur.

İlgili Makaleler