Paul Nizan Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

NIZAN, Paul (1905-1940)

Fransız, yazar. Fransız aydınlarının 1930’larda yaşadıkları çelişkileri yansıtan siyasal romanları ve yazılarıyla tanınmıştır.

7  Şubat 1905’te Tours’da doğdu, Dunkerque’de öldü. Bir demiryolu mühendisinin oğluydu. Liseye Perigueux’de başladı. 1916’da Paris’e gitti. Orada lisede okurken Jean-Paul Sartre ile dost oldu. 1924’te Ecole Normale Superieure’e girdi. Sartre’la dostluğunu sürdürürken R. Aron’la da yakınlık kurdu. Felsefe okuduğu bu yıllarda Spinoza, Sorel, Lenin, Croce gibi düşünürleri inceledi. Avrupa’ya karşı bıkkınlık, başkaldırı ve yabancılaşma duygularıyla 1925’te Fransa’dan ayrıldı. 1927’ye değin Arabistan’da Aden’de kaldı. 1927’de Fransız Komünist Partisi’ne (FKP) girdi, partinin kültürel etkinliklerinde edebiyatçı ve gazeteci olarak önemli görevler üstlendi. Ce Soir gazetesinde yazmaya başladı. Kendisiyle aynı yıl FKP’ye giren ve 1936’da Ce Soir’m yönetimini üstlenen Aragon ile yakın bir ilişki kurdu. Ayrıca Commune, L’Humanite ve La Revue Marxiste gibi komünist eğilimli birçok yayın organında yazıları çıktı. 1934’te Rus Proleter Yazarlar Birliği’nin (RAPP) kongresine katıldı ve 1935’e değin SSCB’de kaldı. Ancak 1938’de SSCB’nin Çekoslovakya’yı işgali ve ertesi yıl Almanya ile pakt imzalaması, Nizan’ın görüşlerini önemli ölçüde etkiledi. 1939’da FKP’den ayrıldı. Aynı yıl Fransız ordusuna katıldı. Dankerque çekilmesi sırasında vurularak öldü.

Nizan, militan kişiliğini yansıtan siyasal, felsefi ve edebi yazıları ve polemiklerinin yanı sıra, siyasal romanlar da yazmıştır. Kendi yaşamından verilerle beslenen Antoine Bloye işçi kökenli bir küçük burjuvanın çelişki ve yabancılaşmasını, Le cheval de Troie (“Truva Atı”) genç bir komünist militanı, La conspiration (Fesat) ise devrimci aydınların siyaset içindeki konumlarını ele alır. İhanet, Nizan’ın romanlarında tekrarlanan bir temadır. Emperyalizme karşı siyasal yazılarıyla Aragon, Celine ve Valery gibi yazarlar üzerine denemeleri, Pour une nouvelle culture’de (“Yeni Bir Kültür İçin”) toplanmıştır.   

•    YAPITLAR (başlıca): Roman: Antoine Bloye, 1933; Le cheval de Troie, 1935, (“Truva Atı”); La conspiration, 1938, (Fesat). Çeşitli: Aden Arahie, 1931, (1960’ta J.P.Sar-tre’ın önsözüyle); Les chiens de garde, 1932, (“Çoban Köpekleri”); Chronique de septembre, 1939, (“Eylül Günlüğü”); Pour une nouvelle culture, (ö.s.), 1971, (“Yeni Bir Kültür İçin”).

•    KAYNAKLAR: J.J. Brochier, Nizan: Intellectuel communiste, 1967; A. Ginsbourg, Nizan, 1966; J. Leiner, Le destin litteraire de Paul Nizan, 1970; W. Redfern, Paul Nizan: Commited Literatüre in a Conspiratorial World, 1972; J.P. Sartre, “Paul Nizan”, Situations IV, 1964.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi
vikipedi, ekşi