Tarihi Şahsiyetler

Öküz Mehmet Paşa Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Öküz Kara Mehmed Paşa (Ö. 1030/1621) Osmanlı veziriazamı.

İstanbul’da Karagümrük’te öküz nal­bantlığı yapan ve vakfiyesine göre adı Ali olan ustanın oğludur.[babasının ismi Os­manlı tarihlerinde genellikle Kara Hasan olarak geçer, bu adı Atâî Kara Hüseyin şeklinde kaydeder, s. 615] “Kara” lakabı ve daha çok muhaliflerinin yakıştırması sonucu babasının mesleğinden hareket­le “Öküz” lakabıyla da anılır.

975’te (1567) Harem’e girerek burada eğitim gördü. Ardından çeşitli görevler üstlendi. İçkiler kethüdâlığı ve silâhdarlık yaptı( 1015/1606). I. Ahmed dönemin­de kendisine vezirlik verildi ve Yemenli Hasan Paşa’nın yerine Mısır beylerbeyi oldu.[3 Zilhicce 1015/1 Nisan 1607] Bu görevi sırasında ihtilâf halinde bulu­nan askerî gruplara karşı etkili tedbirler aldı; olaylara karışanları cezalandırdı, halktan çeşitli adlar altında toplanan ver­gileri kaldırdı. Bu faaliyetleriyle devrin kaynaklarında ikinci Mısır fâtihi olarak adlandırıldı. Dört buçuk yıl “istiklâl üzre” sürdürdüğü Mısır beylerbeyi ligi dönemin­de önemli imar faaliyetlerinde bulundu.

Mısır’daki hizmetleri padişah tarafın­dan takdir edilerek İstanbul’a çağrıldı.[Receb 1020/Eylül 1611] Bu arada padi­şahın kızı Gevherhan Sultan’a namzetliği duyuruldu. İstanbul’da ikameti için Atmeydanı’ndaki İbrahim Paşa Sarayı tah­sis edildi. Kara yoluyla İstanbul’a gelirken Kayserili Halil Paşa’nın yerine kaptan-ı derya olduğuna dair ferman kendisine ulaştı.[Şaban 1020/Ekim 1611] İstan­bul’a girişinde törenle karşılandı. Nikâh merasimi esnasında büyük şenlikler ya­pıldı.[22] Divana ikinci vezir olarak ka­tılan Mehmed Paşa, İstanbul’da bulun­duğu sırada İran elçisi Sarı Han’ın Nasuh Paşa ile birlikte İstanbul’a gelmesi dola­yısıyla yapılan törenlere 900 kişilik kuvve­tiyle katıldı.[1 Şaban 1021/27 Eylül 1612] Nasuh Paşa ile Sultan Ahmed’in diğer kızı Ayşe Sultan’m nikâh törenleri sırasında [20 Şaban 1021 / 16 Ekim 1612] sadraza­mın sağdıçlığını yaptı ve padişahın beş ay ikamet etmek üzere Edirne’ye gidişinde İstanbul muhafazalığında bulundu. Padi­şahın İstanbul’a dönmesinden sonra Mal­ta ve Floransa gemilerinin sahillere teca­vüzü ve Silifke yakınlarındaki Ağa Limanı’na saldırıları üzerine donanmayla de­nize açıldı. Kıbrıs, Trablusşam, Saydave Beyrut civarlarında Osmanlı sahillerinin güvenliğini sağladığı gibi Şam beylerbeyi ile irtibatı kesen, göndermesi gereken ha­zineyi zamanında ve tam olarak İstanbul’a sevketmeyip isyan eden Ma’noğlu Fahred-din ile temas kurarak onun itaatini te­min etti, ardından İstanbul’a döndü.

İlgili Makaleler