Nijat Özön Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

ÖZÖN, Nijat (1927 – 15 Aralık 2010, Ankara)

Türk, yazar. Yapıtlarıyla Türkiye’de sinema kültürünün gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur.

25    Aralık 1927’de İstanbul’da doğdu. Edebiyat tarihçisi Mustafa Nihat Özön’ün oğludur. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü ve aynı fakültenin Kütüphanecilik Enstitüsü’nü bitirdi. 1950’de yayımlamaya başladığı sinema yazılarını 1970’lerin başlarına değin çeşitli dergi ve gazetelerde sürdürdü. Kimi yazılarında Adnan Ufuk adını kullandı. 1956’da Sinema dergisini çıkardı. 1958’den 1980’e değin Anadolu Ajansı Dış Haberler Bölümü’nde çalıştı. 1966-1968 arasında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın ve Yayın Yüksek Okulu’nda sinema dersleri verdi. Kimi dergilerin ve ansiklopedilerin sinema bölümlerini hazırladı. Çeşitli yayınlarıyla sinemaya olan katkılarından ötürü, İstanbul Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Derneği (İFSAK) tarafından 1984’te ilk kez verilen İFSAK Sinema Ödülü’nü kazandı.

15 Aralık 2010’da kalp rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Dahiliye Yoğun Bakımı’nda hayatını kaybetti.

Nijat Özön, dil konusundaki kitapları ve sözlük çalışmalarının yanında, temel olarak sinema alanındaki yapıtlarıyla tanınmış, sinema sanatını tanıtıcı nitelikte ve sinema tarihi üzerine çalışmalarıyla önem kazanmıştır. Türk sinemasının gelişimini, belirli dönemlere ayırarak incelemiş, yaptığı bölümleme, getirdiği saptama ve değerlendirmeler genel kabul görmüştür. Özön ayrıca, Sergey Ayzenştayn, Vsevolod Pudovkin, Andre Bazin gibi sinema adamlarının temel kuramsal yapıtlarını, usta yönetmenlerin başyapıtlarının senaryolarını da Türkçe’ye çevirmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Resimli Uygulamalı Dilbilgisi, 1954; Sinema Sanatı, 1956; Ansiklopedik Sinema Sözlüğü, 1958; Türk Sineması Tarihi, Dünden Bugüne, 1896-1960, 1962; Sinema Terimleri Sözlüğü, 1963; Sinema El Kitabı, 1964; Türk Sineması Kronolojisi, 1895-1966, 1968; İlk Türk Sinemaası Fuat Uzkınay, 1970; 100 Soruda Sinema Sanatı, 1972; Semaine du cinema turc, 1975; Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü, 1981; Sinema: Uygulayımı, Sanatı, Tarihi, 1985.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi