Nesimi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği, Hakkında Bilgi

NESİMÎ ( ? – 1404/1413)

Türk, şair ve mutasavvıf. Varlık birliği ve insanla Tanrı özdeşliği görüşünü savunmuştur.

İmadeddin Nesimî, Bağdat’ta doğdu, 1404’te, bazı kaynaklara göre de 1413 dolaylarında Halep’te öldü. Peygamber soyundan geldiğini ileri sürdüğünden “Seyyid” olarak ün kazanmıştır. Yaşamı konusunda ayrıntılı bilgi yoktur. Önce medrese öğrenimi görmüş, sonra Hurufilik’in kurucusu Fazlullah Hurufi ile yakınlık kurarak, onun görüşlerini benimsemiştir. Şiir diliyle sergilediği düşünceleri Kuran’ın özüne aykırı görülünce Memlûk Sultanı Berkukoğlu Nasirüddin Ferec’in buyruğu üzerine, Halep’te derisi yüzülerek, öldürülmüştür.

Nesimî’nin şiirlerinde sergilediği anlayışa göre varlık birdir, türlülük ve çokluk görünüştedir. Varlığın kurucu öğeleri harf ile sestir. Bu iki öğe tanrısal tözde gizlidir, görünür duruma gelince varlık türleri oluşur, insanla Tanrı, kurucu öğelerin özdeşliği nedeniyle, birdir. Her harf, kendi özünde, bir ses içerir.

Ancak harflerin değişikliği, ayrılığı da gerçek değil görünüştür. Ses, kendisini içeren,harfin dışına çıkınca görünen nesne olur, varlık türü niteliği kazanır. Buna karşın, tanrısal tözden başka bir varlığın bulunduğu öne sürülemez, çünkü bir olanın içerdiği çokluk ve türlülük bir uyum içindedir, bu uyum da birliktir.

Harf, sesin kabuğu durumundadır, ses özdür. En yoğun, en katı nesneden en soyut olana değin ne varsa sesten oluşur. Ses diri varlıklarda eylem, diri olmayanlarda gizilgüç durumundadır.