Muhammed Ebu Zehra Kimdir, Hayatı, Eserleri, Kitapları, Hakkında Bilgi

Muhammed b. Ahmed b. Mustafâ Ebû Zehre (1898-1974) Mısırlı âlim.

29 Mart 1898’de Nil deltasının orta kesiminde yer alan Mahalletülkübrâ’da doğdu. Bu şehrin ileri gelen bir ailesine mensuptur. İlkokulda iken Kur’ân-ı Kerîm’i ezberledi. Medrese öğreniminden sonra Tanta’daki el-Câmiu’l-Ahmedî’ye girdi (1913). 1916’da Medresetü’l-kazâi’ş-şer’î’ye kaydoldu. Burada Ali el-Hafîf, Ab-dülcelîl îsâ, Muhammed Atıf Berekât Pa­şa ve Ahmed İbrahim Bey gibi hocalar­dan ders aldı. Medresetü’l-kazâi’ş-şerT-den mezun olunca bir yıl kadar stajyer avukatlık yaptı. Bu arada dışarıdan Kahire Üniversitesi Dârülulûm Fakültesi’ni bitir­di (1927). Aynı yıl Arap dili ve fıkıh okut­mak üzere bu fakülteye ve Medresetü’l-kazâi’ş-şer’î’ye müderris tayin edildi. Ar­dından Sûhâc ve Kahire I. Fuâd liselerin­de çalıştı. 1933’te Ezher Üniversitesi’ne bağlı Külliyyetü usûli’d-dîn’in Vaaz ve İrşad Bölümü’ne müderris oldu; okuttuğu derslere dair yazdığı eserlerle teiif haya­tına başladı. 2 Kasım 1934te I. Fuâd Üni­versitesi Hukuk Fakül-tesi’nde hitabet, bir yıl sonra da İslâm hu­kuku hocalığına getirildi ve İslâm hukuku bölüm başkanlığı yaptı. 1934-1942 yılları arasında Külliyyetü usûlü’d-dîn’deki derslerini misafir öğretim üyesi sıfatıyla sür­dürdü. 1958’de Hukuk Fakültesi’nden emekli olduktan sonra da burada ders vermeye devam etti. Ma’hedü’d-dirâsâ-ti’l-Arabiyyeti’l-âlî’de hocalık yaptı, Ma”hedü’d-dirâsâti’l-İslâmiyye’nin kuruluşun­da rol aldı ve bu enstitünün İslâm hukuku bölüm başkanlığı görevini yürüttü. 1960 yılında Evkaf Bakanlığı’nın Kur’ân-ı Ke-rîm’in bir tefsirinin hazırlanması ve diğer dillere tercümesi amacıyla oluşturduğu komisyonun raportörlüğünü yaptı ve bu­rada hazırlanan el-Müntehab fî tefsîri’l-Kurâni’l-Kerîm adlı eser birçok dile çevrildi. Şu­bat 1962’de Mecmau’l-buhûsi’l-İslâmiyye’ye üye seçildi. Bunların yanı sıra Krimi­noloji ve Sosyoloji Enstitüsü, Ezher Üni­versitesi Meclisi ile Teknik Bilimler ve Edebiyat Yüksek Konseyi üyeliklerinde, Hanefî ve Şafiî mezheplerine göre kanun­laştırma komisyonu raportörlüğü göre­vinde bulundu. 1963-1964’te Ezher Üni-versitesi’ne bağlı Külliyyetü’l-muâmelât ve’l-idâre’de İslâm hukuku dersleri okut­tu. 1969 yılında aile planlaması, çok evli­lik ve talâkın sınırlandırılması gibi konu­ların yer aldığı ahvâl-i şahsiyye kanun ta­sarısına yönelik sert tenkitleri üzerine ga­zete ve dergilerde yazı yazması engellen­di, konferans ve ders vermesi yasaklandı. Cemal Abdünnâsır’ın 1970’te ölümü üze­rine bu kısıtlamalar kaldırıldı. Mısır Dev­let Başkanı Enver Sedat’a da bu konuyla ilgili görüşlerini açıklayan bir mektup yaz­dı. 11 Nisan 1974’te vefat etti.

Muhammed Ebû Zehre son dönemin çok yönlü âlimlerinden biridir. Çeşitli kon­feransları, kitle iletişim araçlarında yap­tığı konuşmalar ve başta Livâ’ü’î-îsîâm olmak üzere dergilerde yazdığı makale­lerle Mısır’ın fikir hayatında etkili olmuş­tur. İslâm hukuku, tefsir, hadis, kelâm, Arap dili gibi alanlarda Kahire, İskenderi­ye, Ezher üniversiteleriyle Mısır dışındaki bazı Arap üniversitelerinde yüksek lisans ve doktora tezleri yönetmiş, başta ahvâl-i şahsiyye kanunu olmak üzere birçok hu­kukî düzenleme ve tâdil komisyonunda görev almıştır.