Abdülkadir Geylani Kimdir, Hayatı, Felsefesi, Eserleri, Hakkında Bilgi

ABDÜLKADİR GEYLANÎ ( 1078 – 1166)

Iranlı mutasavvıf. Kadirî tarikatının kurucusudur.

Hazar Denizi kıyılarında Geylan (Cî/Gîlan) denen yerde doğmuş, sonradan yerleştiği Bağdat’ta ölmüştür. Tarikat tarihlerinde gerçek adının Muhyiddin Ebu Muhammed b. Salih Zengî Dost olduğu bildirilir. Kendi adıyla anılan Kadirî tarikatının kurucusu olması nedeniyle, sonradan düzenlenen soykütüklerinde, adı ve ailesi çevresinde birçok söylence yaratılmıştır. Bu yüzden ailesi konusunda güvenilir kaynaklara dayalı bilgi yoktur. Sonradan düzenlendiği bilinen yaşam öyküsüne göre, genç yaşta Bağdat’a gitmiş, orada Şafiî inançlarına göre, medrese öğrenimi görmüş, çağın öğrenim geleneğine uyarak İslam bilimleri okumuş, daha sonra Hanbelî mezhebini incelemiş Şafiî görüşünden ayrılmıştır.

Bir süre, çağın ünlü mutasavvıflarından Ahmed Debbas ile yakınlık kurdu, ondan tasavvuf bilgileri edindi. Daha sonra Şeyh Yusuf Hemedani’yle tanıştı, onun etkisiyle kendini büsbütün tasavvufa verdi. Bu dönemde değişik mescidlerde halka din konularında dersler (vaazlar) verdi. Ünü yayılıp, çevresinde toplananların, büyük kalabalık oluşturmaları sonucu, etkisi çoğalınca, şeriatla ilgili derslerini bıraktı. Kendi tarikatına bağlananları aydınlatmakla, eğitmekle yetindi.