Edebiyat Sözlüğü

Mısra Nedir, Örnek, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Mısra. Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında beyti oluşturan bîr satırlık nazım parçası.

Sözlükte “yıkıp yere çalmak” mânasına gelen sar’ /sır’ kökü “şiirin beytini iki mıs­ralı yani iki kafiyeli, kapıyı iki kanatlı yap­mak” anlamlarını da ifade eder. Ayrıca “ev” mânasındaki “beyt”in kapısındaki her bir kanada mısra denildiğine işaret edilir. Nitekim eve kapıdan girildiği gibi şi­ire de mısra ile başlanmaktadır. Bu açık­lamalardan hareketle gerçek anlamı “ev, çadır, oda, mesken, konak” olan beyit, bir edebiyat terimi olarak aynı vezinde iki mısradan meydana gelen nazım birimini ifade ettiği gibi gerçek anlamı “çadır ka­pısının iki yanı, kapı kanadı ve pervazı” olan mısra da terim olarak beyti meyda­na getiren iki parçadan biri için kullanılır.

Arap edebiyatında genellikle en küçük nazım birimi beyit olduğu için beyitten daha küçük parçalar manzume sayılmaz. Bu durum aslında aruz vezninden kay­naklanmakta, mısra yerine “şatr” (yarım) kelimesi kullanılmaktadır. Fars ve Türk edebiyatlarında mısraın oynadığı rolü Arap edebiyatında beyit üstlenmiş durumdadır. Çünkü Arap şiirinde genelde hüküm ve anlam beyitte tamam olurken Fars ve Türk şiirlerinde bir mısrada da gerçekleşebilir. Bu sebeple Fars ve Türk edebiyatlarına aruzun gir­mesiyle mısralar da uzamıştır.

Mısra, Fars edebiyatında da “tek bir beytin (müfred] yansı, şiirdeki bir beytin yansı, şiirin yarısı, şiirden bir parça” mâ­nalarına gelen bir edebiyat terimidir. Ancak bir nazım birimi sayılmadığı için beyitten ayrı olarak tek başına kullanıl­mamaktadır.

Son dönemlerde dize kelimesiyle kar­şılanan mısra hakkında Türk edebiyatı kaynakları, “ölçülü veya ölçüsüz bir satır­lık nazım parçası” tarifinde birleşmiş gi­bidir. Divan edebiyatında mısra beytin yansıdır; manalı en küçük nazım birimidir. Diğer bir ifadeyle bir nazım parçasını oluşturan her bir satıra mısra adı verilir. Mısra en küçük nazım bi­rimi olduğu gibi aynı zamanda en küçük nazım şeklidir.

İlgili Makaleler