Midhat Paşa Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

MİDHAT PAŞA (1822-1884)

Osmanlı sadrazamı. I.Meşrutiyet’in ilanında büyük rol oynamıştır.

Asıl adı Ahmed Şefik’tir. Nisan 1822’de İstanbul’ da doğdu, 8 Mayıs 1884’te Taif’de (bugün Suudi Arabistan’da) öldü. Babası Ruscuklu Hafız Mehmed Eşref Efendi’dir. İlköğrenimini özel olarak yaptı. 1832’de Vidin naibliğine atanan babasıyla oraya gitti. Bir yıl sonra İstanbul’a döndü. 1834’te Divan-ı Hümayun Kalemi’ne devama başladı. Kısa sürede kâtip oldu. Gelenek uyarınca kendisine Midhat mah-
lası verildi. Daha çok bu adla anılmaya başlandı.

1835’te Lofça’ya atanan babası ile birlikte gitti. İstanbul’a dönünce Fatih Camii’ndeki din derslerini izledi. Arapça ve Farsça öğrendi. Divan-ı Hümayun’ daki görevini de sürdürdü. 1838’deki yönetim reformunda Divan-ı’Hümayun kaldırılıp “Bâbıâli” denecek olan yeni hükümet biçimi (Heyet-i Vükelâ) oluşturulunca, buranın kâtipleri arasında yer aldı. 1840’a değin hem bu görevini hem medrese derslerini izlemeyi sürdürdü. O yıl Sadaret Mektubî Kalemi’ne atandı. 1842’de tahrirat kâtibi yardımcılığı göreviyle Şam’a gitti. Aynı görevle 1844’te Sayda’ya geçti. 1846’da bu görevinden ayrılarak İstanbul’a döndü. Konya valiliği divan kâtibi oldu. Aynı görevi Kastamonu’da da sürdürdü. 1849’da İstanbul’a giderek Meclis-i Vâlâ Mazbata Kalemi’ne girdi. 1850’de baş-halife oldu. Arabistan ordusu müşiri Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa’nın soruşturmasını yapmak üzere Şam’a gönderildi. Altı ay boyunca titiz bir inceleme yaparak birçok konuda yolsuzluklar saptadı. Sadrazam Mustafa Reşid Paşa, Midhat Efendi’ye büyük güven duymaya başladı. 1852’de Ahkâm-ı Adliye’nin Anadolu Kalemi’ne ikinci kâtip oldu.

1856’da Silistre ve Vidin valileriyle ilgili soruşturmayı yürütmekle görevlendirildi. 1857’de buna Tırnova’daki karışıklıkları yatıştırma işi de eklendi. Yazdığı raporlar ve önerileri, gerçekçi ve belgelere dayalı iken suçluların saray katındaki ağırlıkları nedeniyle ceza gören olmadı. Midhat Efendi, bürokrasinin bu bozulmuşluğu karşısında üzüntü duyarak 1857’de istifa etti. Mustafa Reşid Paşa’nın önerisi üzerine dinlenmek amacıyle Avrupa’ya gitti. Londra, Paris ve Viyana’yı gördü. Fransızca’sını ilerletmeye çalıştı. 1859’da dönüşünde Meclis-i Vâlâ başkâtipliğine atandı. Serasker Rıza Paşa ile “Kuleli Vakası”nın soruşturmasını yürüttü. Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa’nın ikinci sadrazamlığında, Rumeli’de aldığı önlemler nedeniyle 1861’de vezirlik verilerek ödüllendirildi ve Niş valiliğine atandı.