felsefe/konsensus” 175″ 129″ KONSENSÜS

Konsensüs, sosyal hayatta iki veya daha fazla insanın birbirlerine karşı olan davranışlarının düzenleyici prensipler konusunda anlaşma içinde olduklarım ifade eder. Bu prensipler eskiden gelmiş de olabilir. Önemli olan, toplumun düzeni için bazı konularda birliği sağlayabilmesidir.

Bir sosyal sistemin üyeleri birbirlerine karşı olan davranış şekilleri, sahip oldukları roller, sorumluluk ve görevleri konusunda anlaşmışlarsa bir konsensustan söz edilebilir. Daha geniş bir ifadeyle, konsensüs, sosyal sistemin gayesine ulaşması için takip edilmesi gereken metod, davranış ve hareket şeklini, sorumlulukları ve meydana gelecek sonuçlar hususunda toplumun görüş birliğinde olduğunu ifade eder. Konsensüs´un sadece geleceğe dönük konularda değil, geçmişle ilgili bazı meselelerde de geçerli olduğu ifade edilmektedir.

Konsensüs (mutabakat) terimi, daha çok demokratik toplumlarda ortaya çıkan ve çeşitli olaylara göre değişebilen bir husustur. Aynı şekilde, insan düşüncesinden kaynaklanan prensiplerden oluşan di­ğer sistemlerde de bu değişme durumu sözkonusudur.

İslâm toplumunda mü´minlerin aynı İnanç ve sistem anlayışına sahip olmaları, inançlarının bir gereğidir. Temel konular dışında, ayrıntılarda bazı düşünüş ve yaklaşım farkları olabilir. Fakat sistemin işleyişi ile ilgili hususlar; temel naslar veya bu temel prensipler doğrultusunda yapılacak içtin adlarla düzenlenmektedir. Böylece İslâm´a inanan bir toplum içindeki fertlerin konsensüsü “naslar ölçüsünde” gerçekleşebilmekte, halkın fikir birliğinden çok, ümmetin alimleri ve ileri gelenlerinin bir hususta kısmen ortak bir fikre varmalarını ifade eder.

(SBA)