food/komsuluk KOMŞULUK

Komşuluk terimi aşağıdaki anlamlardan birini, ya da birkaçını ifade eder:

a) insanların yaşadığı küçük bölge;

b) bu bölgede yaşayanlar;

c) yaşayanlar arasında varolan ilişkiler ve birbirlerine olan yakınlıkları;

d) o bölgenin sakinleri arasındaki arkadaşça ilişkiler.

Terimin bilimsel kullanımı hiç şüphesiz, kendiliğinden, birincil grup ilişkilerini ve “komşuluk”ta bunların izdüşümlerini vurgulayan C.H.Cooley´den etkilenmiştir. Bununla birlikte Oxford´un ingilizce Sözlügü´nde kelimenin topluluk (community) anlamına geldiği 17. ve 18. yüzyıl kullanımları geçer. Steele “bunlar komşuluk kelimesiyle adlandırabileceğimiz küçük topluluklardır” der ve açıkça kelimenin bu teknik kullanımının 20. yüzyıl kent sosyolojisi ve kent planlaması literatüründe bulunabileceğine işaret eder.
//
Modern kullanımda komşuluk terimi, “kendisine ait” olduğu düşünülen küçük bir yerleşim bölgesi anlamında kullanılır. “İlk zamanlarda köy toplumuyla hemen hemen özdeş olan komşuluk, modern dönemde henüz köy statüsüne ulaşmamış seyrek nüfus gruplarıyla aynı anlamdadır. Daha çok yoğun bir nüfusun bulunduğu alamn ufak bir bölümüne -kentlerde fiziksel ve sosyo-ekonomik bakımdan az çok ayırd edilebilen bölgesel gruplar- dayanarak kent sosyolojisinde kullanılır. “Coğrafi bir ifade olarak komşuluk kavramına böylesi bir yerde yaşayanların birbirleriyle “birincil” ya da “yüzyüze” ilişkilerden hoşlanmaları (ya da hoşlanabilecekleri) fikri eklenir. Böylece, Liverpool Üniversitesi Sosyal Bilimler Bölümü; “Plana ve sosyolog açısından komşuluğun özünün, insanları bir araya getirme, günlük hayatın yüklerini paylaşma ve ortak sorunların üstesinden gelebilmek için işbirliği yapma fırsatını sağlaması olduğunun vurgulanması” gerektiğini belirtir. Bundan başka, “komşuluk kaçınılmaz ya da otomatik olarak değil, yerelliğin toplum üzerindeki etkisiyle ortaya çıkar. Bireyler toplumsal olgu olarak komşu olmadan fiziksel olgu olarak komşu olabilirler. Komşuluğun salt ilişkiden daha fazla bir anlamı vardır. Komşuluk ortak çıkartan vurgular.

Terimin en çok kullanımı komşuluk birimi kavramında olmuştur. Yöneticiler ve sosyologlarca kullanıldığı şekliyle bu ilke iki katlıdır: “Bu fikir insanların sadece belirli yerel hizmetlere uygun birimler halinde gruptandın İmasını değil, toplumsal bir amaca -komşuluk ruhunu uyandıracak kadar küçük bir birim ve aynı zamanda kendi kendine yetecek büyüklükte bir bîrim olarak- hizmeti içerir. Önemli durumlarda “dengeli” bir heterojen toplumsal kompozisyonu ifade etmek için de kullanılır: İdari yeterliliği amaç olarak kabul etmek yerine, hedef daha ziyade tüm sınıflara ve tüm birey türlerine uygun bir yer ve uygun bir işlev vererek her komşuluk biriminde “dengeli bir toplum” ortaya çıkarmak olmuştur.

SBA