James Redhouse Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

REDHOUSE, James (1811-1892)

İngiliz dil araştırmacısı ve Doğubilimci. En kapsamlı İngilizce-Türkçe sözlüğü hazırlamıştır.

James William Redhouse 30Aralık 1811’de Londra’da doğdu, Ocak 1892’de aynı kentte öldü. Küçük yaşta kimsesiz kalınca 1819’da Christ’s Hospital adlı yardım ve eğitim kuruntuna yerleştirildi. Burada trigonometri, teknik çizim, haritacılık, denizcilik gibi konularda öğrenim gördü. 1826’da disiplinsizlik nedeniyle okuldan çıkarıldı. Akdeniz seferi yapan bir gemiyle İstanbul’a kadar geldi. Mühendishane-i Berri-i Hümâyûn’da teknik ressam olarak çalıştı. Türkçe, Farsça, Arapça ve Fransızca öğrendi. 1830’da Rusya’ya gitti. 1834’te hazırladığı Türkçe-İngilizce-Fransızca sözlüğü yayımlamak için Londra’ya döndü, ancak benzer bir sözlüğün daha önce çıkması üzerine bu tasarısından vazgeçti. Londra’da Osmanlı elçilerinin yanında çevirmenlik yaptı. 1837’de yeniden İstanbul’a geldi. Devlet hizmetine girerek en güvenilir çevirmenlerden biri oldu. 1850’de Encümen-i Daniş üyeliğine seçildi. 1853’te sağlığının bozulması üzerine Londra’ya döndü. Orada Dışişleri Bakanlığı’nda ve 1861-1864 arasında Royal Asiatic Society’de çalıştı. Gösterdiği yararlılıklardan ötürü kendisine 1841’de Sultan Abdülmecid tarafından Nişan-ı İftihar, 1888’de de İngiliz hükümetince Sir unvanı verildi.

Redhouse’un sözlük çalışmaları, Osmanlı Türkçesi üzerindeki en kapsamlı incelemelerden sayılır. Asıl ilgi alanından ötürü, teknik terimlere ayrıcalıklı bir yer vermiştir. Sözlüklerinin yanı sıra Osmanlıca konuşma dili üzerine çalışmaları da önemlidir. Türkçe’den İngilizce’ye, İngilizce’den Türkçe’ye çeşitli çeviriler yapmıştır. Ayrıca Doğu ülkelerinin kültür yapışma, Hıristiyanlık’a ilişkin yapıtları da vardır.

• YAPITLAR (başlıca): Müntahahât-i Lûgat-i Osmaniye, 1842; The Turkish Campaigner’s Vade-Mecum of Ottoman Colloguial Language, 1855, (Osmanlıca Konuşma Dili Cep Kılavuzu); A Lexicon, English and Turkish, 1861, (Ingilizce-Türkçe Sözlük); A Turkish and English Lexicon Shoming in English the Signifıcations of the Turkish Terms, 1890, (Türk-çe-İngiiizce Redhouse Sözlüğü).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi