Tarihi Şahsiyetler

James Bradley Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BRADLEY, James (1693-1762)

İngiliz astronom. Gök cisimlerinin gerçek ve görünen yerleri arasındaki sapıncı keşfetmiş, yer eksenindeki üğrüm, gezegenlerin çapları gibi astronomik büyüklükleri duyarlı olarak ölçmüştür.

Mart 1693’de Gloucestershire’ın Sherbourne kasabasında doğdu. Köklü ve asil bir aileye mensuptu. Babası William Bradley’nin geliri sınırlı olduğundan eğitimini Wanstead’de papaz olan dayısı James Pound’ ın parasal yardımı ile yürüttü. Aynı zamanda İngiltere’nin önde gelen amatör astronomlarından olan dayısı, Bradley’ye astronomi sevgisini aşılayan kişidir. Bradley Northleach Lisesi’ni bitirdikten sonra 1711’de Oxford Üniversitesi’nde Balliol College’a girdi. 1714’de lisans, 1717’de yüksek lisans derecelerini aldı. 1742’de de Bradley’ye fahri doktor unvanı verildi.

1719’da papaz olan Bradley, Bridstow Kilisesi’ne atandı. Ancak, dini görevlerinin çok zamanını almamasından yararlanarak sık sık Wanstead’de dayısını ziyaret ederek astronomi gözlemlerine katılmak olanağını bulabildi. Dayısının tanıştırdığı zamanın en büyük astronomlarından Halley’in teşvikiyle 1716’da Mars ve bazı bulutsularla ilgili gözlemlerde bulundu. Bir yıl sonra Halley, Royal Society’den Bradley’nin çalışkanlığını ve yeteneğini dikkate almasını isteyerek, astronomide ondan çok şeyler beklendiğini belirtince, Bradley 1718’de üyeliğe seçildi, üç yıl sonra da Oxford’da profesörlüğe atandı, bunun üzerine dini görevinden ayrılarak yaşamını astronomiye adadı.

1742’de Halley’nin ölümünden sonra, onun da isteğine uyularak Bradley saray astronomu oldu, 20 yıl bu görevi büyük bir başarı ile yürüttü. Saray astronomu olduktan sonra Greenwich Rasathanesindeki aletleri gözden geçirerek hatalarını giderdi. 1742-1750 arasında rasathaneyi baştan başa yenilemişti. 1750’den ölümüne değin 60.000’den fazla yıldız üzerinde yapmış olduğu yoğun gözlemler Greenwich Rasathanesi’nin bugüne dek süregelen dakikliğini sağladı. Yaşamının son yıllarında sağlığı aşırı çalışma nedeniyle bozuldu, 1761’de tamamen çalışamaz duruma geldi. Bir karın iltihabı sonucu 13 Temmuz 1762’de Gloucestershire’m Chalford kasabasında öldü. Bradley Kraliyet Akademisi üyeliğinden başka, Fransız, Berlin, Bologna, ve St.Petersburg bilim akademilerinin de üyesiydi.

İlgili Makaleler