Jacques de Morgan Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MORGAN, Jacques de (1857-1924)

Fransız, arkeolog ve jeolog. Mısır ve İran’da önemli kazılar gerçekleştirmiştir.

Jacques Jean Marie de Morgan, 3 Haziran 1857’de Blesois’da Loir-et-Cher’de doğdu, 12 Haziran 1924’te Marsilya’da öldü. Paris’te madencilik öğrenimi gördükten sonra 1882’de önce Avrupa’da, daha sonra Doğu Hint Adaları ve Malakka’da maden araştırmalarına başladı. 1886-1889 arasında Kafkasya’ da ve 1889’dan 1891’e değin de İran’da Fransız bilimsel araştırmalar grubuna başkanlık etti. 1891’de İran’ın güneybatısındaki Kuzistan bölgesinde Susa harabelerini gezdi ve buradaki dört büyük tepenin çok önemli bir yerleşme yeri olduğunu saptadı. Ertesi yıl Mısır Araştırmaları Genel Müdürlüğü’nün başına getirildi. 1897’ye değin Mısır’da kalarak önemli kazılar yaptı. Bunlar arasında 1893’te bulduğu Sakkara’ daki Mereruka’nm mastaba mezarı, Ombos Tapmağı kazıları, Sina ve Nil’in eski yatağı olan Behr-Bela -Ma bölgesindeki yüzey araştırması, 1894-1895 yıllarında Dahçur Piramitlerinde gerçekleştirdiği kazılar ve Nakada araştırmaları sayılabilir. Dahçur’da bulduğu XII. Krallık dönemine ait kral mezarlarındaki büyük hazine bugün Kahire Müzesi’nde sergilenmektedir. 1897’de ortaya çıkardığı kraliçe Neithhotep’e ait Nakada’daki büyük kral mezarı da zengin buluntular vermiştir. Morgan’m gerçekleştirdiği önemli çalışmalardan biri de Sudan sınırından başlayarak tüm Mısır’daki anıtların katalog çalışmalarını başlatmasıdır.

Morgan 1897’de İran’da İÖ 4. bin yıla değin inen Elam uygarlığının önemli kenti Susa’nın harabelerinde, daha önce araştırma yaparken saptadığı tepelerden birini kazmaya girişti. I.Dünya Savaşı çıkana değin sürdürülen kazılarda Elam krallarının Mezopotamya’ dan savaş ganimeti olarak getirdikleri, Akad Kralı Maniştusu’ya ait bir dikilitaş (obelisk), Akad Kralı Naram-Sin’in yazıtı, Babil Kralı Hammurabi’nin yasaları da ele geçti.

Morgan, Fransız Legion d’honneur nişanı ve Rus St. Stanislav Haçı nişanları ile onurlandırılmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Le tresor de Dahchour, 1894, (“Dahçur Hâzinesi”); Catalogue des monuments et ins-criptions de l’Egypte antique, (U.Bouriant ve diğerleri), 3 cilt, 1894-1909, (“Antik Mısır Anıtları ve Yazıtları Katalogu”); Fouilles â Dahchour, 2 cilt, 1895-1903, (“Dahçur Kazıları”); Recherches sur les origines de l’Egypte, 2 cilt, 1896-1897, (“Mısır’ın Kökenleri Üzerine Araştırmalar”); La prehistoire orierıtale, 3 cilt, (ö.s.), 1929, (“Doğu’nun Tarihöncesi”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi