İsmail Bey Gutgaşınlı Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

İsmail Bey Gutgaşınlı (1806-1861) Azerbaycanlı Türk yazarı.

Eski adı Gutgaşın olan Oğuz şehrinde doğdu. Babası Nasrullah Sultan ve dede­leri, o dönemde Azerbaycan’ın Seki Hanlığı’na bağlı olan Gutgaşın’ın beyleri idiler. İlk tahsiline özel hocalardan aldığı ders­lerle başladı. Farsça ve Arapça’yı öğrene­rek Şark edebiyatını tanıdı. Bey ailesinden olması sebebiyle askerliğe ilgi duydu ve 1822’den itibaren Kafkasya’daki Rus or­dusuna yazıldı. Daha sonra Petersburg’-daki askerî okulu bitiren İsmail Bey 1826-1828 Rus-İran, 1827-1828 Rus-Türk sa­vaşlarıyla Dağıstan’daki çatışmalara (1831, 1832, 1838) ve Türkmençay barış görüşmelerine katıldı. Polonya’da görev aldı (1834-1836), birçok askerî nişana lâ­yık görüldü. Topçu generalliğine kadar yükseldi. Rus askerî hizmetinden ayrıldı­ğında Rus Çan I. Nikola’nın Özel emriyle kendisine ömür boyu maaş bağlandı.

Kafkasya’nın ilk genel valisi olan Ge­neral Vorontsov’un emri üzerine kurulan müslüman hanlıkların ve beylerin mülki­yet hakları ve beylerle köylüler arasında­ki feodal ilişkilerin yeniden düzenlenme­si çalışmalarını yürüten komisyonda gö­rev alan İsmail Bey, aynı zamanda Rusya İmparatorluk Coğrafya Cemiyeti’ne bağ­lı Kafkasya bölümüyle Kafkasya Köy Eko­nomisi Teşkilâtı’nın üyesi olarak çalıştı. 1852’de karısı Bike Hanım’la birlikte hacca gitti. Ölümünde Oğuz şehrinde defne­dildi.