İsmail Beliğ (Bursalı) Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BELİĞ İSMAİL [ Bursalı ] (1668-1729)

Osmanlı tezkire yazarı ve şair. 1326-1722 arasında Bursa’da yetişen ünlü kişilerin yaşamöykülerini yazmıştır.

Bursa’da doğdu. Bursa Emanetçi Mescidi imamı Şahin Emirzade İbrahim Efendi’nin oğludur. İyi bir öğrenim gördü, Arapça ve Farsça öğrendi. Babasının ölümü üzerine aynı mescide imam oldu. Bir ara Tokat mahkemesi naibliğine atandı. Bunun dışında yaşamını Bursa’da geçirdi. Emir Sultan İmareti ve Haremeyn Evkafı Mahkemesi kâtipliklerinde bulundu. Bursa’da öldü.

Beliğ’in en önemli yapıtı Güldeste-i Riyâz-ı irfan ve Vefeyât-ı Danişverân-ı Nadiredân’âvc. 1326-1722 arasında Bursa’da yaşamış ve ölmüş ünlü kişilerin yaşamöykülerini kapsar. Yapıt Bursalı. Baldırza-de Mehmed b. Mustafa’nın aynı nitelikteki Tarih-i Vefeyât adlı yapıtına zeyldir (ek). Beş gülbün’e (bölüme) ayrılmıştır. Sırayla sultan, şehzade ve vezirlerin, büyük şeyh, vaiz ve dervişlerin, bilgin ve müderrislerin, şairlerin, hekimlerin, musikişinas ve meddahların yaşamöyküleri anlatılır. Beliğ’in bu yapıtına başkaları da zeyller (ekler) yazmıştır. Nuh-betü’l-Asâr li Zeyl-i Zübdetü’l-Eş’ar adlı tezkiresi, Kafzade Faizi’nin Zübdetü’l-Eş’ar adlı tezkiresine zeyldir. 1620-1726 arasında yetişen 300’den fazla şairin kısa yaşamöyküleri ile şiirlerinden bazı örnekleri kapsar. Gül-i Sadberk ise, Hanifzade Mehmed Tahir Efendi’nin Asar-ı Nev adlı yapıtında geçen yüz Hadis’in her birinin anlamlarının birer beyitle açıklanmasıdır. Henüz bulunamamıştır. Seb’a-i Seyyare de Peygamber’in niteliklerini öven yedi na’t olup henüz ele geçmemiştir. Sergüzeştnâme adlı, 1702’de bitirdiği mesnevisinde, Tokat’a giderken başından geçen olayları ve oradaki yaşamını anlatır. Şehre’ngiz ise, Bursa güzelleri için yazıp 1708’de tamamladığı 269 beyitlik bir mesnevidir. Genc-i Şâyegân adlı yapıtı, fıkıh, edebiyat ve bazı biyografileri kaps;ayan bir derlemedir. Divanı henüz ele geçmemiştir,