Edebi Şahsiyetler

İbrahim Abdülkadir Mazini Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

İbrâhîm b. Muhammed b. Abdilkâdir el-Mâzinî (1890-1949) Mısırlı roman ve kısa hikâye yazan, gazeteci.

19 Ağustos 1890 tarihinde Kahire’de doğdu. Ailesi Mısır’da Menûfiye’nin Ku-mümâzin mevkiinden geldiği için Mâzinî nisbesiyle tanındı. Orta öğreniminden sonra önce tıp, ardından hukuk fakülte­sine kaydolduysa da bu fakültelere devam etmeyip 1907’de yüksek öğretmen oku­luna girdi. Bu dönemden itibaren Câhiz. Müberred, Ebü’l-Ferec el-İsfahânî, Ebû Ali el-Kâlî ve Abdülkâhir el-Cürcânî gibi Arap edebiyatının otoritelerine ait belli başlı kaynakları, ayrıca İbnü’r-Rûmî, Mütenebbî, Şerif er-Radî, Ebü’l-Alâ el-Maarrî gibi eski Arap şairlerinin divanlarını in­celedi. Aynı zamanda İngilizce’sini geliş­tirdi ve İngiliz edebiyatına karşı ilgi duy­maya başladı. İngilizce’den Arapça’ya ya­pılan bazı çevirilerin yanı sıra İngiliz ede­biyatının meşhur simaları ile şiir ve ede­biyat eleştirmenlerinin eserlerini okudu.

Yüksek öğretmen okulundan mezun ol­duktan sonra (1909) liselerde ve Kahire Akademisi’nde İngilizce öğretmenliği yap­tı. 1914 yılında resmî görevinden ayrılarak özel liselerde öğretmenliğinin yanı sıra idari görevler üstlendi. Bu dönemde Mu­hammed Ferid Vecdi Abbas Mahmûd el-Akkâd, Ahmed Hasan ez-Zeyyât gibi edip­lerle birlikte çalıştı. 1917’de öğretmenliği bırakıp kendini tamamıyla gazeteciliğe verdi. Önce Vâdi’n-Nîl gazetesinde mü­tercim ve redaktör olarak çalıştı (1918). Ardından el-Eİkâr, el-Ahbâr, el-Ehrâm, es-Siyâse, el-Beîâğ, el-Esâs, er-Risâle, el-Hiîâl, Rûzü’î-Yûsuî gibi gazete ve dergilerde yazılar yazmaya başladı. 1926′-da el-Üsbû’ dergisini çıkardı.

Mâzinfnin yüksek öğretmen okulunda­ki öğrenciliği sırasında Arap ve Batı ede­biyatları üzerinde yaptığı çalışmalar ona çağdaşı olduğu ediplerden farklı bir hayat görüşü kazandırdı. Şiir, makale, hikâye, roman ve edebî tenkit gibi türler üzerin­de yeni düşünceler ortaya koymasına ve değerlendirmeler yapmasına imkân ha­zırladı. Mâzinî burada, daha sonraki yıllarda modern Mısır şiirinin en Önemli si­maları arasında yer alacak olan Abdurrahman Şükri ile arkadaş oldu. Böylece o zamana kadar Ahmed Lutfî es-Seyyid, Tâhâ Hüseyin ve Muhammed Hüseyin Heykel’in temsil ettiği modernist Fransız şiir ve edebiyat ekolünün yanında Mâzi­nî, Akkâd ve Abdurrahman Şükri tarafın­dan tesis edilen modernist İngiliz ekolü ortaya çıktı. “Divan grubu” adı verilen bu ekolün amacı Batı lirizmine uygun şiirler yazmaktı. Akkâd ile birlikte şiir eleştirisi­ne dair yazdıkları ed-Dîvân adlı eserde Mâzinî Araplar’da şiirin zayıf olduğunu iddia ediyordu. Bunun sebebini de Arap-lar’ın üzerinde yaşadığı coğrafya ile bu coğrafyanın onlara kazandırdığı karakter özelliklerine bağlıyordu. Ona göre çölün katılığı, kuruluğu, sıcaklığı ve çoraklığı Araplar’ın duygu ve düşüncelerine de yansımış, bundan dolayı şiirleri genellikle anlam bakımından kuru, tema bakımın-dansa sınırlı kalmıştı. Arap şiirindeki za­yıflığın ikinci sebebi bu milletin Sâmî ır­ka mensup oluşuydu. Çünkü Mâzinî Sâ­mî ırkı şiirde zayıf buluyor. Ârî ırka men­sup milletlerin ise daha güçlü olduğuna inanıyordu. Ardından roman yazmaya yö­nelen Mâzinfnin en tanınmış romanı İb-râhîm el-Kâtib’dır. Kendisine ödül ka­zandıran bu çalışması, Muhammed Hü­seyin Heykel’in 1913 yılında yayımlanan Zeyneb adlı eserinden sonra Mısır ro­mancılığının gelişmesinde büyük bir mer­hale olarak kabul edilir. Edebiyatın çeşitli dallarında ortaya koyduğu orijinal çalış­malarıyla Mecmau’l-lugati’l-Arabiyye’ye üye seçilen Mâzinî 10 Ağustos 1949 tari­hinde Kahire’de vefat etti.

İlgili Makaleler