I.Willem Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

WILLEM I (1772-1843)

Hollanda kralı. 1815-1840 arasında ülkesini yönetmiştir.

24 Ağustos 1772’de La Haye’de doğdu, 12 Aralık 1843’te Berlin’de öldü. Orange Prensi V.Willem’in oğludur. 1791’de, kuzini Prusya Prensesi Wilhelmina ile evlendi. Felemenk Cumhuriyeti’in 1795’te Fransa’ mn denetimine girmesi üzerine ailesiyle birlikte İngiltere’ye göç etti. 1802’de Almanya’da Fulda ve başka küçük bölgelerin piskoposluğuna atandı. Ancak, 1806’da I.Napoleon’a karşı Prusya’nın yanına geçince, bu sanını yitirdi. 1812’ye değin Prusya’nın himayesinde yaşadı. Felemenk 1813’te Fransız egemenliğinden kurtulunca, geçici hükümetin çağrısı üzerine yönetime geçti ve 1815’te Felemenk’in yanı sıra Belçika ve Lüksemburg Büyük Dükalığı’nı içine alan Hollanda Krallığı’nın kralı oldu.

I.Willem yönetimde bulunduğu çeyrek yüzyıllık dönemde bir yandan Fransız işgalinin neden olduğu iktisadi durgunluğu aşıp ticari ve sınai etkinliği canlandırma yönünde girişimlerde bulunurken, öte yandan, vergi ödeyen yurttaşların oylarıyla belirlenen ve cumhuriyetçi bir geleneği olan Genel Meclis’in işlevini, yalnızca hükümetin önerdiği tasarıları yasalaştırmakla ve bütçeyi onaylamakla sınırlandırdı. Bakanları yalnızca krala karşı sorumlu kılarak, yürütme gücünü tümüyle kendisine bağladı.

18.yy sonlarına doğru Doğu Hindistan Kumpanyası dağılmış, Fransız işgali döneminde de Kıta Ablukası nedeniyle Felemenk’in denizaşırı ticareti ve balıkçılığı durma noktasına gelmişti. I.Willem ticareti yeniden canlandırabilmek ve uzak ülkelerle, özellikle de Doğu Hint Adaları’yla yapılan ticareti düzenlemek üzere Hollanda Ticaret Birliği’ni kurdumu. Doğu Hint Adaları’nda ticari rakipleri üzerinde eski üstünlüğünü yeniden elde eden Hollanda, büyük ırmakların ağzında olmasından ve Kıta Ablukası’nm gevşemesinden yararlanarak Hamburg ve Bremen limanlarının güçlü rekabetine karşın, ticari bir canlılık kazandı. I.Willem, su altında kalan alanların doldurulması, önemli ticaret merkezlerinin kanallar ve demiryollarıyla birbirine bağlanması gibi, bu ticari canlanmayı destekleyecek bayındırlık ve ulaştırma çalışmalarına da ön ayak oldu.

I.Willem’in yönetimi sırasında karşı karşıya kaldığı en önemli sorun, İspanya’ya karşı ayaklanma döneminden bu yana yaklaşık ikibuçuk yüzyıldır ayrı yaşayan ve iktisadi ve toplumsal bakımdan farklı biçimlenen Hollanda ve Belçika’nın tek bir yönetim altında birleştirilmesi oldu. Belçika, Hollanda’nın birikmiş borç yükünü paylaşmaya karşı çıkıyor ve bu ülkenin ticari gelişkinliğine uygun düşen serbest ticaret yanlısı politikalarını, korumacılık gerektiren kendi sanayisi açısından kabul etmiyordu. Bu iktisadi sorunların yanı sıra Fransızca’nın yaygın olduğu güneyde Felemenkçe’nin resmi dil olarak kabul edilmesi, Belçikalı Katolik din adamlarının, Protestan kuzeyin kendi işlerine karışmasına duyduğu tepki, I.Willem yönetiminin otoriter niteliği ve Belçika basını ve öğrenim kurumlan üzerinde kurduğu yoğun baskı 1828’de Belçikalı Katolikler ile Liberaller’in birleşerek I.Willem yönetiminden siyasal ve dinsel reformlar talep etmelerine yol açtı. Bu talepten olumlu bir sonuç alınamaması üzerine, 25 Ağustos 1830’da Brüksel’de başlayan ayaklanmanın ardından, 1830’da Belçika bağımsızlığını ilan etti. 1831 Londra Konferansı’nda Fransa ve İngiltere’nin bağımsızlığını tanıdığı Belçika, 1839’a değin I.Willem’in işgali altında tutuldu ve ancak bu tarihte Hollanda birliklerinin çekilmesiyle ayrılık gerçekleşti. I.Willem, baskıcı yöntemlerine karşı halkının duyduğu tepkiden de çekinerek, 1840’ta oğlu II.Willem’in lehine tahttan çekildi ve yaşamının geri kalan yıllarını Berlin’de geçirdi.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi