I. Sahib Giray Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

SAHİB GİRAY I (1481-1551) Kırım hanı. Komşu güçlere karşı başarılı seferler yapmış, hanlığın egemenliğini pekiştirmiştir.

Doğum yeri bilinmiyor, Taman’da öldü. I.Mengli Giray’m oğludur. 1521’de Kazan hanı oldu. 1524’te Nijni Novgorod’u (bugün Gorki) Ruslar’dan alarak aynı yıl Kazan Hanlığı’ndaki iç kavgalar nedeniyle tahtı Safa Giray’a bırakıp İstanbul’a gitti. 1532’de I.Süleyman (Kanuni) tarafından Kırım hanlığına atandı. Bunun üzerine tahttan çekilmek zorunda kalan I.İslam Giray’ın yerine tahta çıktı. İkisi arasındaki iktidar mücadelesi 1537’de I.İslam Giray’ın öldürülmesiyle son buldu.

I.Sahib Giray 1538 yazında I.Süleyman’ın Boğdan seferine katıldı. 1539’da Kafkasya’da henüz Müslüman olmayan Çerkesler üzerine sonuçsuz bir sefer yaptı. Aynı yıl Kalgay (veliaht) Emin Giray komutasında bir ordu Moskova Knezliği’ne saldırarak çevre köyleri yağmaladı. 1541’de Kırım’a sığınan Rus soylusu Simeon Belsky’nin etkisiyle Moskova Knezliği’ne ikinci bir sefer düzenlediyse de pek başarılı olamadı. 1542’deki Çerkeş seferinden büyük ganimetler ve çok sayıda tutsakla dönüldü. 1544’te Kırım’a sığınan Kabartay Çerkeş beylerinden Elbozdı’nın etkisiyle çıkılan Kabartay seferinden zaferle dönen I.Sahib Giray, Ruslar’ın Kazan tahtından indirdiği Safa Giray’ı yeniden tahta çıkardı. 1545’te Astrahan’ı aldı. 1546’da Kırım’a baskınlar düzenleyen Nogaylar’ı kılıçtan geçirdi.

I.   Süleyman’ın İran seferine katılmayan ve başına buyruk davranmaya başlayan I.Sahib Giray bir süredir anlaşamadığı sadrazam Rüstem Paşa ve Kefe Beyi Kasım Paşa tarafından padişaha şikâyet edildi. I.Süleyman tarafından Jane Çerkesleri üzerine seferle görevlendirilerek Kırım’dan uzaklaştırıldı. Yerine atanan I.Devlet Giray, 2 Ekim 1551’de tahta çıktı. Sefer dönüşünde Taman Kalesi’ne sığman I.Sahib Giray burada oğluyla birlikte öldürüldü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi