Hedwig Conrad-Martius Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

CONRAD, Martius Hedwig (1888-1966)

Alman filozof ve doğa bilgini. Almanya’da Realontologie akımının kurucularındandır.

Berlin’de doğdu, Münih’te öldü. Ortaöğrenimini doğduğu ilde gördükten sonra, yükseköğrenimini Berlin ve Münih üniversitelerinde felsefe, fizik, biyoloji, ruhbilim okuyarak bitirdi. Almanya’nın değişik üniversitelerinde öğretim üyesi olarak çalıştı. 1955’te Münih Üniversitesi’nde felsefe dersleri vermeye başladı.

Conrad felsefe alanına 20. yy’ın başından beri Almanya’da yaygınlaşan görüngübilim (“Fenome-noloji”) akımını incelemekle girmiş, sonraki bütün felsefe çalışmalarında bu akımdan yola çıkmayı ilke edinmiştir. Onun anadüşüncesı, Realontologie denen dizgeyi yeniden temellendirmekti. Conrad’a göre, doğa gerçeklerinden kaynaklanan bu akımın yapısı, evrensel bir varlıkbilimin (ontoloji) özünü oluşturacak nitelikte olmalıdır. Doğanın özünde bulunan ve doğaüstü gibi görünen birtakım güç kaynaklan vardır. Bu doğaüstü gizilgüçlerin varlığı doğa bilimlerinin ortaya koyduğu başarılarla çelişir gibi görünürse de, burada gerçek temeli bulma gereği vardır. Realon-tologie’nin ilgilendiği zaman, uzay ve özdek gibi temel ilkeler (kategoriler) zorunlu bir süreklilik gösterir.

Conrad’a göre, nesneler, son biçimleri göz önünde bulundurulursa, belli bir yetkinliğe ulaşmıştır. Bu durum, nesnelerin etkileme olanaklarından anlaşılmaktadır. Gerçekte nesneler yoğun bir güçle donanmış varlık türleridir (artlogoı). Bütün doğal tözlerin (doğal varlıkların) biçimlenmesinde, yapılarının oluşmasındaki temellendirici öğe, bu yoğun güçle donanmış varlık türleridir. Bu varlık türleri kurucu, biçimlendirici öğelerdir, işte felsefenin konusu da bu öğeleri açıklamak, onlarla ilgili sorunlara çözüm aramaktır.

Conrad, varlık sorunlarını zaman, uzay, özdek ve dirilik sağlayan güç gibi değişik türlere ayırır. Ursprung und Aufbau des lebendigen Kosmos (“Canlı Evren’in Yapısı ve Kaynağı”) adlı yapıtında özellikle canlı evrenin yapısını ve kaynağını araştırır, canlılığı bir doğal varlık ilkesi olarak görür. Bıos und Pysche (“Dirilik ve Tin”) adlı çalışmasında da yaşamla tin arasındaki bağlantının kökenini doğal gelişimin bir sonucu olarak görür.

• YAPITLAR (başlıca):Realontologie, 1923, (“Gerçek Var-lıkbilim”); Ursprung und Aufbau des lebendigen Kosmos, 1938, (“Canlı Evrenin Yapısı ve Kaynağı”); Naturwissens-chaftlicb-metaphysiscbe Perspektif en, 1948, (“Doğa Bilimleri ve Metafizikle Bağlantılı Bakış Açıları”); Bios und Psycbe, 1949, (“Dirilik ve Tin”); Die Zeıt, 1954, (“Zaman”); Utopien der Menschenziichtung, 1955, (“insan Gelişiminin Ütopyaları”); Das Sem, 1957, (“Oluş”); Der Raum, 1958, (“Uzay”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi