Harold Wilson Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
WILSON, Harold (1916 – 24 Mayıs 1995)
Ingiliz siyaset ve devlet adamı. 1964-1976 arasında iki kez başbakanlık yapmıştır.
11 Mart 1916’da Yorkshire’da, Huddersfield’de doğdu. Bir eczacının oğluydu. Oxford Üniversitesi’nde öğrenim gördükten sonra, 1937’de iktisat dalında okutmanlık yapmaya başladı. 1938’de aynı üniversitede doktora programına katıldıysa da, II.Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine zorunlu kamu hizmetine çağrılarak çeşitli devlet görevlerinde bulundu. 1945’te yayımlanan New Dealfor Coal (“Kömür İçin Yeni Düzen”) adlı çalışması, İşçi Partisi’nin 1947’de çıkardığı kömür ocaklarının millileştirilmesiyle ilgili yasaya temel oluşturdu.
1945’te İşçi Partisi’nden Avam Kamarası’na seçildi. 1945-1947 arasında Bayındırlık Bakanlığı parlamento sekreteri olarak görev yaptıktan sonra, 1947’de ticaret bakanı oldu. 1951’de çalışma bakam Aneurin Bevan’la birlikte sosyal harcamalarda büyük kısıntı yapılmasına neden olan yeniden silahlanma programını protesto ederek hükümetten istifa etti. Bu tarihten başlayarak İşçi Partisi’nin sol kanadının önemli isimlerinden biri olan Wilson, Şubat 1963’te parti başkanlığına seçildi.
Ekim 1964 seçimlerinde İşçi Partisi’nin çoğunluğu elde etmesi üzerine başbakanlığa getirildi. 1951’den bu yana ilk İşçi Partisi hükümetini kuran Wilson, ilk iş olarak enflasyonu denetim altına almak amacıyla çeşitli önlemlere başvurdu. Öte yandan üretimi artırmayı öngören bir planı yürürlüğe koydu ve askeri harcamaları kıstı.Mart 1966’da parlamentoda çoğunluğunu sağlamlaştırmak için seçimlere giderek büyük başarı kazandı. İşçi Partisi’nin 97 sandalyelik bir çoğunluk elde ettiği seçimlerin hemen ardından, Mayıs 1966’da. gemicilerin greve gitmesi üzerine olağanüstü hal ilan ederek ücretleri dondurması parti içinde ayrılıklara yol açtı. Bir bakan istifa etti, sendikalar karara tepki gösterdiler. Ağustos 1966’da Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nı kurduysa da, sendikaların önceki desteğini elde edemedi.
1967 başlarından itibaren, İngiltere’nin AET’ye girmesi yolunda yoğun çaba harcadı. Bir yandan iktisadi zorunluklar öte yandan Avrupa’ya yakınlaşma siyaseti uyarınca askeri harcamaları kısarak bazı denizaşırı İngiliz üslerini boşalttı. Kasım 1967’de de sterlinin değerini düşürdü. Ancak, bütün bunlar İngiltere’nin AET’ye girişini sağlamaya yetmedi. Öte yandan alman iktisadi önlemler toplumsal tepkilere yol açtı. Wilson’m 1968 sonunda başlayan grevleri denetim altına almak amacıyla öne sürdüğü yasa tasarısı sendikaların baskısı üzerine geri alındı. Ekonomideki kısmi düzelmeyi dikkate alarak Haziran 1970’te seçimlere giden Wilson, seçimlerde İşçi Partisi çoğunluğu yitirince başbakanlıktan istifa etti. Seçimden sonra yeniden parti başkanlığına seçilerek önceki siyasetini sürdürdü. Şubat 1974 seçimlerinden sonra başbakanlığa getirilerek bir azınlık hükümeti kurdu. Grev kararı almış olan madencilerle anlaşmazlığı çözdükten ve sendikalarla ücret artışı isteklerini sınırlandıran bir “toplumsal anlaşma” yaptıktan sonra seçimlere giderek İşçi Partisi’nin az farkla çoğunluğu elde etmesini sağladı. Mart 1975’te AET’den İngiltere lehine bazı ayrıcalıklar elde ettikten sonra referanduma gitti. Referandumda seçmenlerin yüzde 67’si AET’ye girme doğrultusunda oy kullandı.
Wilson, parti içinde ve hükümette ağırlığını koruduğu halde, Mart 1976’da başbakanlıktan istifa ederek siyasi yaşamdan çekildi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi