Haramidere Köprüsü-Mimar Sinan Tarihçesi, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Harâmidere Köprüsü. İstanbul’da Harâmidere üzerinde XVI. yüzyılda yapılmış köprü.

Kapı Ağası Köprüsü olarak da adlandı­rılan bu köprü eski İstanbul-Rumeli ker­van yolu üzerinde, Küçük ve Büyükçekmece gölleri arasında E-5 karayolunun kenarında bulunmaktadır.

Köprünün kitabesi olmadığından ne za­man ve kimin tarafından yaptırıldığı ke­sin olarak bilinmemektedir. Ancak adı. Mimar Sinan’ın yaptığı eserlerin listeleri­ni veren çeşitli tezkirelerde yer aldığına göre XVI. yüzyıl içinde inşa edildiğinde şüphe yoktur. Hangi kapı ağasının vakfı olduğu ise ancak evkaf kayıtlarında yapı­lacak araştırmalar sonucunda meydana çıkarılabilir. Küçük olmakla beraber Türk köprü mimarisinin çok güzel ve değerli eserlerinden olan Harâmidere Köprüsü, yeni şehirler arası yolun yapılması sırasın­da güzergâh dışında ve çukurda kaldığın­dan bugün kullanılmamaktadır.

Temiz bir işçilikle muntazam kesme taşlardan inşa edilen Harâmidere Köp­rüsü, Orhan Bozkurt’un ölçülerine göre 74,40 m. uzunluğunda ve 6,29 m. genişliğindedir. Gülgün Tunç ise bu ölçüleri 69.90 m. ve 6,20 m. olarak verir. Üç bü­yük gözün açıklığı 7,37, 8,79 ve 7,37 met­redir. Ayrıca yanlarda ufak taşkın gözleri bulunur. Büyük gözlerin arasında 3 m. kalınlığındaki ayaklarda sel yaranlar (mah­muzlar) vardır. Bunların üstlerinde de kü­çük boşaltma gözleri açılmıştır. Köprü esasında, bütün benzeri yapılarda oldu­ğu gibi ortaya doğru yükselirken yan ke­merlerin üstleri doldurulduğundan taba­nı düzelmiş, böylece gerçek mimari ahen­gi bozulmuştur. Korkuluğu teşkil eden masif taş levhalar demir kenetlerle biribirine bağlanmıştır. Korkulukların başlan­gıcında baba taşlan vardır. Bunlardan batıdakiler yeniden yapılmıştır. Mimar Si­nan yapısı ve Türk köprü mimarisinin bu güzel eserinin halen kullanılır durumda olmasına rağmen bu terkedilmiş hali ger­çekten üzücüdür.

TDV İslâm Ansiklopedisi