HALK

sosyoloji/halk Dilimize arapçadan geçmiş olan “halk” kelimesi, “aynı ülkede yaşayan, aynı devletin tabiiyetinde bulunan insan topluluğu” anlamına geldiği gibi, aynı ülkelerde yaşadıkları halde aynı ırktan gelen insan toplulukları manasında da kullanılır. Belli bir bölgede veya çevrede yaşayanların hepsine, yahut bir ülkede idareciler dışındaki vatandaşların tümüne de halk denir. Aynı zamanda toplumun ilkel ya da daha az eğitilmiş kesimlerine de halk denilmektedir. Bu anlamda “halk” (folk) kelimesi, gele­nekçilik, halk zihniyeti, anonimlik, basitlik ve samimilikle ilgili çağrışımlara sahiptir ve daha çok kırsal bölge insanları için kullanılır (sade bir hayat sürdükleri ve basit bir örgütlenme biçimleri olduğu anlamında). Bu ifadelerin hepsini toplamak gerekirse, halk, belirli bir toprak parçası üzerinde oturan, kendisini diğer grup ve topluluklardan ayıran, belirli kültürü, âdetleri, gelenekleri olan insan topluluklarına verilen addır.

Sosyal bilimler tarafından halk terimi şu anlamlarda kullanılır:

1) Çeşitli ırk ve sosyal tabakalardan oluşan insanların yaşadığı bölgelerden herhangi birine yerleşmiş, sosyal zümrelerden biri. Konya halkı, Kayseri halkı, Karadeniz halkı gibi.

2) Irk, etnik köken dikkate alınarak kullanılan-halk tabiri vardır ki, bu diğerlerine oranla gelecekte gerçekleştirmek istediği idealleri olan, kendi âdet, gelenek ve yaşayış biçimine sahip insan topluluklarını ifade eder. Türk Halkı, Alman Halkı, İngiliz Halkı gibi.

3) Değişik resmî topluluklar ve devletler topluluğu gibi çeşitli halk topluluklarım ifade için kullanılır. Amerikan halkları, Sovyet halkları deyince ABD’de veya Sovyetler Birliği’nde yaşayan çeşitli kültür ve ırklara sahip insan topluluklarının hepsi anlaşılır.

HALK KÜLTÜRÜ
Belirli bir toprak parçası üzerinde yaşayan bir halkın kendisine has hayat anlaşıyına, dünya görüşüne, örf ve âdetlerine, geleneklerine, yaşayış tarzına, dini-ahlaki değerlerinin hepsine birden halk kültürü denir. Halk kültürünün sosyal yönden çok önemli olduğu bugün herkesçe kabul edilmektedir. Çünkü toplumu oluşturan bireyleri birbirine bağlayan, kaynaştıran, onlara kendi halkının şahsiyetini kazandıran, kısaca, halkın devamlılığını sağlayan odur. Yabancı kültürler tarafından baskı altında tutulur veya genç halk kitleleri arasında yayılması önlenirse, gelişemez, hatta gerileyebilir. Bu nedenle gelişmeleri genellikle serbest ortamlarda olur. Bazı yazarlar, halk kültürünü gecekondu yahut yoksulluk kültürü ile karıştırarak onun sanayi toplumları ve şehirlerde oluştukları kanaatindedirler.

Eğitimin yaygınlaşması, kitle basın-yayın araçlarının gelişmesi, halk kültürünün gelişme ve yaygınlaşmasını daha da arttırır. Sosyal öneminden dolayı devletler,eğitim kurumlarında olsun, yayınlarında olsun, kendi halkının kültürünü korumak ve geliştirmek için yoğun çaba gösterirler. Bunun için pek çok ülkede Kültür Bakanlıkları kurulmuştur. Bu bakanlıklar eğitim bakanlıklarına paralel kültürel yayında bulunurlar.

İzzet ER – SBA