Tarihi Şahsiyetler

Gerard De Geer Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GEER, Gerard Jacob de (1858-1943)

İsveçli yerbilimci. Buzul kil yatakları üzerindeki incelemelerle Yerkürenin yaşının belirlenebileceğini ortaya koyan çalışmalarıyla tanınır.

2    Ekim 1858’de Stockholm’de doğdu, 24 Temmuz 1943’te aynı kentte öldü. Yükseköğrenimini Uppsala Üniversitesi’nde tamamladıktan sonra 1878’de, İsveç Yerbilimi Araştırmaları Gurubu’nda çalışmaya başladı. 1897’de Stockholm Üniversitesi’nde profesör oldu ve 1902-1910 arasında rektörlüğünü yaptığı bu üniversitede, emekli olduğu 1924 yılına değin kaldı. Emekli olduğu yıl yöneticiliğine getirildiği Stockholm Jeokronoloji Enstitüsü’ndeki çalışmalarını 1940’lara değin sürdürdü. 1900-1905 yılları arasında İsveç Parlamentosu’nda yer alan Geer, 1920’de Geographical Society’nin Wollaston madalyasını almış ve 1930’da Royal Society’nin yabancı üyeliğine seçilmiştir.

Geer ilk önemli jeoloji çalışmalarına kil tabakalarını incelemekle başladı. 1882’de tabakaların açıklı koyulu şeritler biçiminde yapılanmasının, ağaçlardaki halkalar gibi, oluşum yaşının belirlenmesinde kullanılabileceğini öne sürdü. Daha sonra, Stockholm yakınlarında bulunan küçük buzultaşlarım inceledi. Buzul-taşlarmın arkasındaki çakıl tümseklerinin buzul göllerin kıyısında oluşmuş deltalar olduğunu ve bu tümseklerin zamanla üzerinde oturdukları tabakanın içine çöktüğünü saptadı. Buzultaşm erimesiyle, bu tabakada, yaz ve kış mevsimlerinde farklı kalınlıktaki şeritler halinde kil ve çamur tortusu oluştuğunu anlayan Geer, bu kalınlık farklılıklarından, aynı tabaka üzerinde ancak birbirinden uzakta bulunan noktaların bağlantısını kurmakta yararlanılabileceğini düşündü. Bu düşüncesini 1904’te Güney İsveç’te, 200 km uzunluğundaki bir çizgi üzerinde yaptığı araştırmalarla kanıtladı. Ayrıca aynı bölgedeki en son buzulun 800 yılda eridiğini saptayan Geer, buzulun erimesinin en son aşamasını sıfır yılı olarak tanımladı. Daha sonra bu sıfır yılının İÖ 6739 olduğu belirlenecek ve 1920’de Kuzey Amerika’daki tabaka yapılarının İs-veç’tekilerle bağlantılı olduğu saptanacaktı. Günümüzde ise bu benzerlikler hemen bütün Yerküre boyunca belirlenmiştir.

Geer, iklimsel birikimlerin oluşturduğu katmanlara çok sık rastlanmaması yüzünden kullanılmasında güçlükler bulunan, ancak yaş belirlemesini oldukça duyarlı bir biçimde yapmayı olanaklı kılan yöntemiyle, yerbilimine değerli bir katkıda bulunmuştur.

•    YAPITLAR (başlıca): Om Skandinaviens geografiska utveckling efter istiden, 1896.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler