Tarihi Şahsiyetler

Fazıl Küçük Kimdir, Hayatı, Biyografi, Hakkında Bilgi

Mustafa Fazıl Küçük (1906-1984) Kıbrıslı Türk siyaset ve devlet adamı.

Lefkoşe’de doğdu ve ilkokulu orada okudu. Lefkoşe’de başladığı orta öğre­nimini İstanbul Kabataş Lisesi’nde tamamladı. İstanbul, Paris ve Lozan üni­versitelerinde tıp tahsili gördü. 1938′-de Kıbrıs’a döndükten sonra Söz ve Ma­sum Millet gazetelerinde Kıbrıs Türkü’nün sorunlarını dile getiren yazılar yazmaya başladı. Özellikle Türk toplumu­nun yegâne lisesi olan Türk Lisesi’nin İngi­liz müdürlerce yönetilmesine karşı çetin bir mücadele verdi. 1942 yılında Söz’ün İngilizler tarafından kapatılması üzerine Halkın Sesi gazetesini yayımlamaya başladı. Toplum meselelerini İngiliz sö­mürge yönetimine karşı etkili bir şekilde savunduğu için mücadeleci kişiliğiyle kısa sürede Kıbrıs Türkleri’nin benimsediği ve ümit bağladığı bir önder haline geldi. 1943’te Lefkoşe Belediye Meclisi üyeliği­ne seçildi ve böylece fiilen siyasî hayata atılmış oldu. Aynı yıl Kıbrıs Türk toplumu­nun ekonomik, politik, kültürel ve sosyal menfaatlerini savunmak için kurulan Kıb­rıs Adası Türk Azınlığı Kurumu’na katıldı. Ancak 1944’te kurumun ileri gelenleriyle anlaşmazlığa düştüğü için istifa etti ve toplumun millî mücadelesini daha etkin bir şekilde sürdürmek maksadıyla Kıbrıs Millî Türk Halk Partisi’ni kurdu.

Fazıl Küçük, 1945’te siyasî partilerin ve diğer Türk kurumlarının bir araya gelme­siyle oluşan Kıbrıs Türk Kurumları Birliği’ne kendi partisinin temsilcisi olarak ka­tıldı. 1948’de Türk İşçiler Bİrliği’ni kurdu. Ertesi yıl Kıbrıs Adası Türk Azınlığı Kuru­mu ve Kıbrıs Millî Türk Halk Partisi birle­şerek Kıbrıs Millî Türk Birliği adını aldı ve genel sekreterliğine Küçük getirildi. Bu partinin adı 1955’te Kıbrıs Türktür Partisi’ne çevrildi. Böylece Kıbrıs Türk toplu­munun lideri konumuna gelen Küçük, da­ha sonra adadaki Türkler’in iktisadî kal­kınmasında önemli bir rol oynayacak olan Evkaf İdaresi’nin kendilerine devredilme­sini sağlamak amacıyla İngiliz sömürge yöneticileri üzerinde etki oluşturmaya ça­lıştı. Sonuçta İngiliz sömürge hükümeti Türk okullarını ve Evkaf İdaresi’ni Türk toplumuna devretmeye başladı. Bu ara­da şer’iyye mahkemeleri kaldırılarak ye­rine Türk aile mahkemeleri kuruldu ve müftülük makamı yeniden ihya edildi. Özellikle Küçük’ün 1956’da Evkaf Yüksek Konseyi başkanlığına getirilmesiyle çeşitli düzenlemeler yapıldı.

19S9’da Londra ve Zürih antlaşmala­rıyla sonuçlanan Türkiye, Yunanistan ve İngiltere arasındaki görüşmelerde Kıbrıs Türk toplumu lideri sıfatıyla Küçük de hazır bulundu; antlaşmalar gereği Kıbrıs Cumhuriyeti kurulunca da cumhurbaşka­nı yardımcılığına seçildi (3 Aralık 1959). Fakat bir süre sonra Cumhurbaşkanı Makarios’un önerdiği cumhurbaşkanı yar­dımcısına tanınan veto hakkının kaldırıl­ması, tek bir belediye sisteminin kurul­ması, malî bütçenin genel çoğunlukla ka­bul edilmesi, garanti ve ittifak antlaşma­larının feshedilmesi yönünde anayasa de­ğişikliği gündeme geldi; arkasından da Türkler’e karşı yoğun şekilde Rum tedhişi başladı. Bunun üzerine Kıbrıs Türk toplu­mu, “genel komite” adı altında kendi öz yönetimini oluşturarak yasama ve yürüt­me işlevini başına Küçük’ün getirildiği bu komiteye verdi (1963)- 28 Aralık 1967 ta­rihinde Küçük başkanlığında Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi kuruldu. Bu görevini 1973’e kadar sürdüren Küçük o yılki se­çimlerde adaylığını koymadı; 18 Şubat 1973 tarihinde bütün yetkilerini Rauf Denktaş’a devrederek siyasetten çekildi ve tekrar gazeteciliğe döndü. Fazıl Küçük, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuru­luşundan kısa bir süre sonra rahatsızla­narak tedavi gördüğü Londra’da vefat etti. cenazesi Kıbrıs’a getirilerek Anıttepe’ye defnedildi (15 Ocak 1984).

İlgili Makaleler