Felsefe Yazıları

Etnosentrizm Ne Demek, Nedir? Tanımı (Sosyoloji)

felsefe/ku klux klan Etnosentrizm

Kendi ırkının, kendi kültürünün diğer etnik gruplarınkinden daha üstün olduğuna etkin bir duygu ite inanma. Etnosentrizm kurulu bir topluluğa, bir millete, bir kavme bağlı bulun-makiün kaynaklanan sosyal bir olgudur. Etnosentrik yönelimler, daha ziyade milletlerarası rekabetler arttıkça sözkonusu edilir. Güçlü ve aşırı emosentiıizm, bir millete ve ırka dayalı olarak çıktığında oldukça tehlikeli bir boyut kazanabilir.

Etnosentıizm, bir kültürün içinde toplanmayı kayıtsız gerekli görür. Bu gerçekleşmeye başladığı anda ise, ortaya bir iç-grup, bir de dış-grup çıkar. İç grupta üyeler karşılıklı bir dayanışma içine girer. Kendi dışındakilere, yani dışgruplara karşı da bir husumet beslemeye başlar. Kimi zaman bu husumet/zıddiyet minimuma iner ve dış-grpularla rekabetler taşkınlıklara pek meydan vermeden sürüp gider. Kimi zamansa dış-gruplara (dernekler, kulüpler, milletler), yani rakiplere duyulan husumet maksimuma erişir ve düşmanca duygularla beslenir. Dış-gruplara beslenen bu düşmanca duygular, iç-gruplarda ise dayanışmayı, grup ahlakını, fedakarlığı ve sadakati güçlendirir. Bunun sonucunda kesin ve değişmez, yargı ortaya çıkar: Kendi grubu(m) “en iyi”, “en güzel”, “en üstün”; diğer gruplar İse “işe yaramaz”, “kötü” ve “değersiz”dir.

Kimilerine göre, bir topluluğun ya da etnik grubun, kendi insanlarına değer yargılarını, gelenek-göreneklerini, karakter yapısını ve kendince doğruluğun yollarını öğretmeye çalışmasısya da zorunda olması, cmosauıiznnn asıl nedenidir, bu neden şu sonucu da kaçınılmaz kılar: Yalnızca bizim yolumuz doğrudur, diğer yollar ise yanlıştır, o halde grup içinde yer alan her birey, düşmanın kötü, işe yaramaz, mütecaviz gidişatına ve yoluna karşı durmalıdır. Etnosentrizmin nedeni ve sonucu bazılarınca olumlu karşılanmıştır. Bunlara göre, etnosentrîzm “insan grpularını bir arada tutan; kopmaktan, dağılmaktan koruyan” bir olgudur. Bu olumlu bakışın yanı sıra, bazı kimseler de etnosentrizm olumlu görmemişlerdir. Bunlara göre ise, etnosentrizm “başka toluluklara hayat hakkı tanımayan temel bir dürtü”dür.

Etnosentrik davranış biçimleri, kimi zaman şiddet hareketlerinin, kıyımların, zorbalıkların, işkencelerin mazur gösterilmesine de hizmet etmişlerdir. Amerika’da güneyli beyazların kurduğu “Ku Klux Klan” derneği, siyahların linç edilmesini mantıkî kılmak için “beyaz kadını korumak” sözde nedenini kullanmıştı. Amerika’ya yerleşmeye çalışan batılılar, Kızılderilileri katledip ülkelerinden sürgüne gönderirken, bu mezkûr olaya, Tanrı’nın onlar için tasarladığı “aşikâr kader” meselesi olarak bakmışlardı.

(SBA)

Etnosentrizm

Etnosentrizm (Yunanca ethnos halk ve centre merkez kelimelerinden Fransızca:éthnocentrisme) bir aşirete, kabileye, boya ve benzeri etnik gruba bağlılık ile tarif edilen, bir kimsenin kendi kültürünü temel olarak alması ve diğer kültürleri kendi kültürü açısından değerlendirmesi ile tarif edilen ilkel duygu.

Etnosentrik bireyler diğer sosyal toplulukları kendi sahip olduğu belirli etnik grup veya kültüre göre özellikle dil, yaşayış, adet ve dine göre değerlendirmesidir. Bu etnik ayrımlar ve alt ayrıştırmalar her bir etnikliğin kendi benzersiz kültürel kimliğinin tanımlanmasına hizmet eder. Etnosentrik görüşler uç noktalarda çatışmalara neden olabilir. Siyasi bağdaşmazlıklar, savaş, terörizm ve hatta soykırımlarla sonuçlanabilir. Yugoslavya etnik bölünmeye uğramış ve iç savaşta yüzbinlerce insan hayatını kaybetmiştir.

Etnosentrizm terimi William G. Sumner tarafından insanların kendi grupları ile diğerlerini ötekileştirmeleri üzerine yayınlanmıştır. Sumner, bu terimi daha çok gurur, kibir, bir grubun inançlarının diğerlerininkine üstün görme olarak kullanmıştır.

Vikipedi

İlgili Makaleler