Edward Dembowski Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

Dembowski’nin felsefesi H.Kollataj ve Ştaszic’ ten etkilenmiştir. Ezen ve ezilen arasındaki toplumsal çelişkiye dayalı ulusal ve toplumsal devrimleri tarihsel gelişme içinde bir zorunluluk olarak görür. Katolik Kilisesi ve din, feodal düzenin araçları olduğundan onlara karşı çıkar. Tanrıtanımazlığı savunur. Hegel’i de, “yeni”yi “eski”nin emrine koşarak düzenin savunuculuğunu yaptığından eleştirir. Metafizikten kaynaklanan bir maddeciliğe karşı çıkarak, pratiğe dayalı ve halkın gereksinmesine karşılık verebilecek bir “yaradılış ve gelecek felsefesi” oluşturulması gereğini vurgular. Seçmeciliğin ve uzlaşmacılığın karşısındadır. Maddeciliğinin yanı sıra, felsefesinin idealist bir yönü de vardır, insan aklını tarihin itici gücü olarak nitelendirir.

Diyalektik yöntemi benimseyerek, edebiyat eleştirileri yapmıştır. “Sanat sanat içindir” düşüncesinin karşısında yer almış, Polonyalı yurtsever, şair Mickiewicz ile Polonya’da estetikte yenilik yapma akımına katılmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Kilka mysli o eklektyzmie, 1843, (“Seçmecilikle İlgili Düşünceler”).

• KAYNAKLAR: L.Przemski, EdvvardDembotvski, 1953; A.Sladkowska, Poglady spoleczno polityczne i filozoficzne Edwarda Dembouıskiego, 1955.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi