Dilhayat Kalfa Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

DİLHAYÂT KALFA (18. yy) Türk, besteci. Klasik Türk musikisinde başarılı yapıtlar vermiş bir kadın bestecidir.

Yaşamı üzerine çok az bilgi vardır, bunlar da söylentilere dayanır. 18.yy ve 19. yy’m başlarında yaşadığı öne sürülür. Adı ve sanı, Saray’da yetiştirilip görevlendirildiğini gösteriyor. Çocukluk çağındayken, cariye olarak Saray’a alınmış, saray yaşayışıyla ilgili belirli işlerde ve musikide ustalaşan kadınlara verilen “kalfalık” rütbesine kadar yükselmiştir. İyi bir hanende (okuyucu) ve tamburi olduğu söylenir.

Eski güfte derlemelerinde, kâr, beste, semai, şarkı, peşrev, saz semaisi formlarında yüzü aşkın yapıt bestelemiştir. Günümüze ulaşan az sayıdaki yapıtları bestecilik yeteneğini ortaya koyan, seçkin yapıtlardır. Özellikle evcârâ peşrevi ile saz semaisi, saz eserleri repertuarının başyapıtlarıdır. Bu iki saz eseri, kendisinden sonraki besteciler için, evcârâ makamının kuruluşunu, gelişimini, özelliklerini tanımlayıcı nitelikte birer örnek olmuştur. Sözlü yapıtları da ince bir duyarlığı yansıtan, klasik üslupta, değerli musiki parçalarıdır.

• KAYNAKLAR: S.Ezgi, Nazari ve Amelî Türk Musikisi, I,IV, 1933,1940; Haşim Bey, Mecmua-i Haşim, 1864; R.Kam, “Dilhayât Kalfa ”,Radyo, (76), 1948; A.A. Konuk, Hanende, 1899; I.B.Sürelsan, “Kadın Bestekârlarımız”, Musiki Mecmuası, (147), 1960; H.Yenigün “Kadın Bestekârlarımız, Musiki Mecmuası, (26-27), 1958.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi