Deli Hasan Paşa Kimdir, Kısaca Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

HASAN PAŞA [Deli] ( ? -1606)

Osmanlı devlet adamı. Celali önderi iken affedilerek beylerbeyi yapılmıştır.

Doğum yılı ve yeri bilinmemektedir. Belgrad’da öldü. Ünlü Celali önderi Karayazıcı’mn kardeşidir. Babası, Urfa’da Kılıçlı aşiretinden Ali’dir. Karayazı-cı, Sokulluzade Hasan Paşa karşısında yenilince Samsun’a çekilmişti. Deli Haşan, Karayazıcı’nın 1602’de ölümü üzerine Celaliler’in başına geçti. Şahverdi, Yularkasdı, Tavil Ahmed gibi diğer Celali önderleriyle birleşerek, Tokat’ta, Sokulluzade Hasan Paşa’yı kuşattı. Tokat’ı ele geçirip yağmalayan Deli Hasan üzerine Diyarbekir Valisi Hadım Hüsrev Paşa komutasında yeni güç gönderildi. Bu birlikler kışı gerekçe göstererek, Sivas yakınlarında dağıldılar. Ankara’ya kadar ilerleyen Deli Haşan, Kütahya’ya saldırarak kenti yaktı.

Avusturya savaşı ile uğraşan devlet, Yemişçi Hasan Paşa’nın sadrazamlığı sırasında (1601-1603) Deli Hasan ile anlaşmak istedi. Deli Hasan’ın da kethüdası Şahverdi’yi İstanbul’a göndererek af dilemesi üzerine, kendisine paşalık rütbesi ve Bosna Beylerbeyliği verildi. Yanında bulunan bazı elebaşılar da sancakbeyi yapıldılar. Deli Hasan’ın isteği üzerine, 400 kadar adamı ücretli olarak kapukulu bölüklerine kaydedildi. Ancak Bosna’daki davranışları yakınmalara yol açtığından, Tamışvar Beylerbeyliği’ne atandı. Bu görevi iki yıl sürdürdükten sonra öldürülmek istendi. Önce Tamışvar’a, sonra da Belgrad’a kaçan Hasan Paşa, orada Rumeli Beylerbeyi Tiryaki Haşan Paşa tarafından öldürüldü.

Avusturya ile olan savaş yüzünden Anadolu ile ilgilenemeyen Osmanlı yönetimi, Deli Hasan’a paşalık vererek Celali ayaklanmalarını öndersiz bırakmak istemiştir. Deli Hasan’la birlikte Rumeli’ye geçen Celaliler başkaldırılarım orada da sürdürmüşlerdir. Deli Hasan’ın adartılarmdan olan Tavil Ahmed de Anadolu’da kalan Celaliler’in başına geçmiştir.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi