Clifford Odets Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

ODETS, Clifford (1906-1963)

ABD’li oyun yazarı. 1930’larda ortaya çıkan toplumsal tiyatronun öncü-lerindendir.

18 Temmuz 1906’da Pennsylvania Eyaleti’nde Philadelphia’da doğdu, 14 Ağustos 1963’te California’ da, Hollywood’da öldü. Çocukluğu New York’un yoksul bir kesiminde geçti. Ortaöğrenimine başladığı Morris High School’u bitirmeden ayrıldı. 1923’te radyoda sunucu ve ses düzeni sorumlusu olarak çalışmaya başladı. Daha sonra program yapımcısı oldu. Çeşitli tiyatrolarda oyunculuk da yaptı. 1928’de Guild Tiyatrosu’na katıldı. 1930’da toplumsal içerikli oyunlar sunmak amacıyla oluşturulan Group Tiyatrosu’nun oyuncuları arasında yer aldı. 1933’ten başlayarak tiyatro oyunları yazdı. 1934’te girdiği Komünist Partisi’nden oyun yazarlığını olumsuz etkilediği gerekçesiyle sekiz ay sonra ayrıldı.

Clifford Odets 1935’te Group Tiyatrosu’nda sahnelenen oyunu Waiting for Lefty (“Lefty’yi Beklerken”) ile birdenbire ünlendi. 1934’te New York kentindeki taksi sürücülerinin yaptığı grevi anlatan uzun ve tek perdelik bu oyun, işçilerin güçbirliği yapmaları gereğini etkili bir biçimde vurguluyordu. 1930’lann büyük iktisadi bunalımının toplumda yarattığı güvensizlik ortamında bu yapıt büyük ilgi çekti. Aynı yıl, daha önce yazdığı ve yeniden gözden geçirerek sahnelediği bir başka oyunu Awake and Sing (“Uyan ve Şarkı Söyle”) ve T ili the Day I Die (“Ölünceye Kadar”) ile ününü pekiştirdi. Bu oyunları izleyen Paradise Lost’un (“Kaybedilmiş Cennet”) ticari başarısı çok düşük oldu. 1936’da Hollywood’ dan gelen bir öneriyi değerlendirerek The General Died at Davın (“General Şafakta Öldü”) filminin senaryosunu yazdı. Bundan sonra New York’la Hollywood arasında, bir anlamda sanatı ve siyasal eğilimleri ile kazanç arasında gidip gelen Odets, bir yandan Group Tiyatrosu için oyunlar, bir yandan da film senaryoları yazmayı sürdürdü. Bu arada kimi filmlerin de yönetmenliğini yaptı. Ancak, büyük parasal güçlükler yüzünden asıl tutkusu olan müziği bırakıp boksörlüğe yönelen genç bir İtalyan’ı anlattığı oyunu The Golden Boy’dan (Altın Yumruk) sonra özgün bir yapıt ortaya çıkaramadı. Ölümünden kısa süre önce televizyon için bir dizi yazmaya başlamıştı.

Yazarlığının ilk yıllarında gösterdiği başarıyı sonraki yıllarda sürdüremeyen Clifford Odets’in asıl önemi, didaktik olduğu zaman bile oyunda hareketi sürdürebilmesi, izleyiciyi uyanık tutabilmesidir. Waiting for Lefty’deki gibi günlük yaşamdan kesitleri işlediği oyunlarında güncelliği aşarak kalıcı olabilmiştir. Ayrıca büyük istisadi bunalım dönemini yapıtlarında başarıyla yansıtan Odets, anlatımındaki gerçekçi tutumunun yanı sıra lirizme ve yergiye de dengeli bir biçimde yer vermiş, çok canlı bir konuşma dili kullanmıştır. Odets 1935’te New Theatre League Ödülü’nü, aynı yıl Yale Tiyatro Ödülü’nü, 1961 ’de ise Amerikan Sanat ve Edebiyat Akademisi’nin Merit Medal adlı Ödülü’nü kazanmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): Oyun: Waiting for Lefty, 1935, (“Lefty’yi Bekleren”); Aıvake and Sing, 1935, (“Uyan ve Şarkı Söyle”); Till the Day I Die, 1935, (“Ölünceye Kadar”); Paradise Lost, 1935, (“Kaybedilmiş Cennet”); The Golden Boy, 1937, (Altın Yumruk); Night Music, 1940, (“Gece Müziği”); The Country Girl, 1950, (“Köylü Kızı”); The Flomering Peach, 1954, (“Çiçek Açan Şeftali”). Senaryo: The General Died at Davın, 1936, (“General Şafakta Öldü”); None But the Lonely Heart, 1944, (“Yalnızca Yalnız Kalpler”); The Story on Page One, 1960, (“Birinci Sayfadaki Öykü”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi