Christopher Jacob Boström Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BOSTRÖM, Christopher Jacob (1797-1866)

İsveçli filozof. Tinsel bir metafizik dizgesi geliştirmiştir.

1   Ocak 1797’de Pitea’da doğdu, 22 Mart 1866’da Uppsala’da öldü. Yükseköğrenimini, Biberg’in de öğretim üyesi olduğu Uppsala Üniveritesi’nde bitirdi. 1828-1833 arasında bu üniversitede ahlak, din ve hukuk felsefesi okuttu. 1833-1837 arasında da Stockholm’de saray prenslerinin öğretmeni oldu. Sonra gene Uppsala Üniversitesi’ndeki eski görevine döndü. Yaşamının sonuna değin bu görevi sürdürdü.

Boström’ün felsefesi Platon ile Hegel arasında, Tanrı konusunda aşırılığa varmayan bir uzlaştırmaya dayanır. Leibniz, Berkeley gibi düşünürlerin Tanrı anlayışlarından ve evren görüşlerinden yararlanan bu felsefe, özdekçiliğe karşı tinselcilikle bağdaşan bir metafiziği savunur. Gerçek ile dış evren sorunları bu felsefenin temelini oluşturur. Gerçek, algılayanla algılanan arasında bir uzlaşma anlamına gelir. Kesin gerç ek kesin algılamadır, algılama ise anlamadır, kavr amadır. Bu nedenle algılama-anlama eylemleri özdeştir.

Dışevrende bulunan nesnelerin varlığı da anlama ya ela algılama ile bağlantılıdır. Gerçek anlamda “dışevren” uzay olmadan düşünülemez. Bütün nesneler (v arlıklar) usun içindedir, us ise, kavradığı sürece vardır. Uzayda us yoktur, bu nedenle onu anlamak, algılamak söz konusu değildir. Bir nesnenin varolması onu algılayan bilinçli bir varlığın bulunmasına bağlıdır. Bu durum özdek evreni için de geçerlidir. Varollmak bir başka varlığı gerektirir; varolan bir nesne: ancak başka bir nesne için varolabilir.

Felsefe, konusu kişiler, kişisel varlıklar olan bir bilimdir. Kişi bir bilinç varlığıdır. Algı, tasarım, kavrayış, bilinçaltı diye adlandırılan ne varsa bu bilincin sınırları içindedir. Bilinç varlığı olan kişide bilinç dışında kalan bir nesne düşünülemez.