Cesare Baldinotti Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BALDINOTTI, Cesare (1747-1821)

İtalyan düşünür. Locke’u inceleyerek deneycilik ile din ve ahlak ilkelerini bağdaştırmaya çalıştı.

Floransa’da doğdu, Padova’da öldü. Saint Benedictus tarikatına girerek papaz oldu. Floransa Manastırında başrahiplik görevine getirildi. 1774’te Mantova Gimnasyumu’na retorik ve mantık dersleri vermek üzere çağrıldı. 1782’de görevle Pavia Üniversitesi’ne gitti. Yapıtlarının çoğunu bu kentte yayımladı. 1796’da Üniversite reformu sırasında aristokrat ve kötü bir eğitmen olduğu savıyla görevden uzaklaştırıldı. 1802’de Padova Üniversitesi’nde “çağdaş kütüphaneci” sanını aldı. Bir yıl sonra gene bu üniversitede mantık dersleri vermeye başladı. 1805’te fakülte dekanının ölmesi üzerine metafizik ve mantık kürsüleri birleştirilerek, başına Baldinotti getirildi. 1808 yılında düşüncelerin analizi üzerine ders verdi. Mantık ile metafiziği birleştirmek isteyen Baldinotti’nin bu çabası en çok mantık konusunda yazdığı De recta humanae mentis institutione adlı yapıtında görülür. Çok geniş kapsamlı olan bu yapıtında düşünme yeteneğinin bir çözümlemesi olarak ussal işlemleri, düşüncelerin biçim ve kaynağını, bilmenin öğelerini ve genişliğini, bilme sınırlarını genişletmek için gereken araç ve kaynakları, kesinlik ve olasılık sorunlarını açıklamaya çalıştı.

Baldinotti bilmeyi tarihsel konumu içinde değerlendirmenin yararına inanıyordu. Locke üzerinde geniş boyutlu bir incelemesi olan düşünür, onun deneyciliği ile din ve ahlak ilkelerini uzlaştırmaya çalıştı. Baldinotti’ye göre, deneycilik din ve ahlak sorunlarına önem vermemiştir.

Düşünceleri, soyut ve tümel biçimiyle, duyumlardan ayırarak, onların ussal edimler ile duyumların karışımından oluştuğunu ileri sürdü. Felsefenin boş ve verimsiz kavramlarla uğraştığını, bu nedenle ilgiye değer bir nitelik taşımadığını ortaya attı. Öte yandan, gene bu kavramlardan bir bölümünün gerekli olduğunu, yadsınamayacağını kabul etti. Baldinotti’ye göre duyumlar, dışardan gelen ve ruha ulaşan izlenimlerin yollarıdır. Bilginin oluşumunda etkileri vardır.

Ahlak konusunda Locke’un “ideal filozof” tanımını benimsedi. Toplumsal yaşamdan esinlenmeyen ve özünde başka insanları barındırmayan bir kimsenin gerçek filozof olamayacağı görüşünü savundu.

De Kantii philosopbandi ratione adlı yazısında bir Locke incelemecisi gözüyle Kant’m zaman, uzay ve kategoriler kuramına eleştiriler yöneltti.

Öğretisinde çok yeni düşünceler geliştirmeyen Baldinotti, Locke ve dönemin Fransız filozoflarının İtalya’daki etkisini anlamak açısından önemlidir.

•    YAPITLAR: Tentaminum metaphysicorum, 1807, (“Metafiziklerin Girişimi”); De recta humanae mentis institutione, IV, 1878, (“İnsan Anlağının Düzenli Kuruluşu”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi