Edebi Şahsiyetler

Cemal Nadir Güler Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Cemal Nadir Güler (13 Temmuz 1902, Bursa – 27 Şubat 1947, İstanbul). Resimleme (ilüstrasyon) tekniğinden gerçek karikatüre geçişi sağlayarak çağdaş Türk karikatürüne öncülük eden, “Amcabey”, “Efruz Bey”, “Dalkavuk”, “Akla Kara”, “Yeni Zengin” gibi tiplerin yaratıcısı çizer.

Bulgaristan göçmeni bir ailenin çocuğu olarak Bursa’da doğdu.Ortaöğrenimini tamamlamadan yaşama atıldı. Bursa’da tabelacılık, öğretmenlik gibi işler yaparak geçimini sağlamaya çalıştı. İstanbul Sanayi-i Nefise Mektebi’nin (MSÜ) sınavlarına girdi, ancak başarısız oldu. İlk karikatürü Sedat Simavi’nin yayımladığı Diken dergisinde çıktı (1920). Geçimini karikatür çizerek sağlamak amacıyla İstanbul’a geldiyse de, iş bulamadığı için Bursa’ya döndü (1926). iki yıl sonra Akşam gazetesinden aldığı çağrı üzerine İstanbul’a yerleşti. Uzun süre Akşam’da, daha sonra Cumhuriyet’te çizdi. Ayrıca Akbaba, Karikatür, Yücel, kendi yayını olan Amcabey vb. dergilerde karikatürleri yayımlandı. Geniş kitlelerce sevilip tutulan Cemal Nadir, bunun nedenini “halktan aldığını halka vermekle” açıklamıştı. Bu da günlük yaşama ve insanlara yönelik geniş gözlem gücünden, izleyiciyle özdeşleşmesinden kaynaklanıyordu. Günlük karikatürlerinin yanı sıra, başta Amcabey olmak üzere, Dalkavuk, Yeni Zengin ve Salamon, Akla Kara, Dede ile Torun gibi toplumsal eleştiriler getiren tip ve bandlarıyla da ilgi çeken Cemal Nadir, kitap ve dergi kapakları, gravürler de yaptı. Çeşitli dergilerde yayınlanan karikatürlerinin yanı sıra, 1942-1944 yılları arasında Amcabey adlı mizah dergisini yayınladı. Aynı zamanda radyo için skeçler ve “Yüzkarası” adlı bir de tiyatro oyunu yazdı ve oyun İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sergilendi. On kadar albüm yayımladı: Amcabay’a Göre (1932), Ak’la Kara (1940), Dalkavuk (1943), Siyasi Karikatürler Albümü (1945), Amcabey Albümü (1946), vb. Viyana’da düzenlenen Uluslararası Karikatür Yarışması’nda birincilik ödülü aldı; Türkiye’de beş sergi açtı. ABD’de açtığı sergi de ilgi gördü.

İlgili Makaleler