Bertram Boltwood Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BOLTWOOD, Bertram (1870-1927)

ABD’li kimyacı ve fizikçi. Radyoaktif bozulma ürünlerine ilişkin çalışmalarıyla, radyokimyanın gelişmesinde ve yerkabuğunun yaşının radyoaktif yöntemlerle saptanmasında öncü olmuştur.

Bertram Borden Boltwood 27 Temmuz 1870’te, Massachusetts Eyaleti’nin Amherst kentinde doğdu. 1889-1892 arası Yale Üniversitesinde, 1892-1894 arası Münih’teki Ludwig-Maximilian Universitesi’nde kimya okuduktan sonra, 1897’de Yale Üniversitesinden doktora derecesini aldı. Aynı üniversitede öğretim görevlisi olarak 1900’e değin önce analitik, sonra fiziksel kimya dersleri verdi. O tarihte üniversitedeki görevinden ayrılıp, bir arkadaşıyla birlikte, kimya ve maden mühendisliği alanında danışmanlık hizmeti veren özel bir laboratuvar kurdu. 1906’da fizik profesörü olarak yeniden Yale Üniversitesine döndü; 1909’da Ingiltere’de bir yıl kadar Rutherford ile çalıştıktan sonra 1910’da aynı üniversitenin radyokimya, 1918’de de kimya profesörlüğüne getirildi. Aşırı çalışma ve yorgunluk nedeniyle sinirleri giderek yıpranan Boltwood, 15 Ağustos 1927’de Maine Eyaletindeki Hancock Point’te bir sinir krizi sonucunda intihar etti.

1896’da Becquere Pin uranyumun radyoaktifliğini keşfetmesinden sonra birkaç yıl içinde toryum, radyum, polonyum ve aktinyum gibi yeni radyoaktif elementler bulunmuş, ardından Rutherford ve Soddy radyoaktif elementlerin bozularak başka elementlere dönüştüğünü açıklamışlardı. Özel laboratuvarında pek çok mineralin analizini yaparak nadir toprak elementleri ve uranyum cevherleri üstüne geniş bilgi edinen Boltwood, 1904’te radyoaktif dönüşümün basamaklarını incelemeye başladı. Sonunda, uranyumun radyuma dönüşmesinde geçiş ürünü ve toryumun izotopu olan “iyonyum”u buldu. Bu çalışma, radyumun yarılanma süresinin belirlenmesinde ve radyoizotop kuramının gelişmesinde önemli bir adımdı. Daha sonra, uranvum cevherlerinde her zaman bir miktar kurşun bulunduğunu gözlemleyen Boltwood, 1905’te, uranyumun radyoaktif dönüşüm sürecinin kararlı bir element olan kurşunla sona erdiğini açıkladı, iki yıl sonra da, uranyumlu minerallerde kurşun yüzdesi ne kadar yüksekse kayacın jeolojik yaşının da o kadar fazla olacağına dikkati çekerek, yerkabuğunun yaşının radyoaktif yöntemlerle belirlenebileceğini ilk kez o önerdi. Böylece, Boltwo-od’un açtığı yolda ilerleyen radyoaktif tarihlendirme, Libby’nin geliştirdiği karbon-14 yöntemiyle yerbilim ve arkeolojiye yeni bir atılım kazandırdı.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi