Aziz Ali Mısri Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Azîz Ali Mısri (1879-1965) Osmanlı subayı ve Mısır devlet adamı.

XIX. yüzyılda Kahire’ye yerleşmiş Basralı bir tüccar ailesinin çocuğu olarak dün­yaya geldi. Küçük yaşta anne ve babasını kaybettiğinden Mısır’ın üst düzey mülkî âmirlerinden eniştesi Zülfikar Ali Paşa’-nın yanında kaldı. İlk öğrenimini tamam­ladıktan sonra İstanbul’a giderek Mekteb-i Harbiyye-i Şâhâne’ye girdi ve burayı 1904te bitirip Osmanlı ordusunda göre­ve başladı. Bu arada Arnavut, Bulgar ve Yunan çetelerine karşı verilen mücadele­lere katıldı. 1906’da Selanik’te kurulan Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’ne girerek II. Abdülhamid’in muhalifleri arasında yer aldı. 1907’de yüzbaşı rütbesiyle Ohri de bulunan Osmanlı birliklerinin kumanda­nı iken İç Makedonya İhtilâl Örgütü’ne [Vnatresna Makedonsko Revolucionerna Organizacija] karşı müslüman halkın ile­ri gelenlerinden oluşan bir komite kurdu ve ardından silâhlı mücadele başlattı.[da­ha sonra II. Meşrutiyet döneminde bölge mebusları tarafından ayaklanmaları bastı­rırken isyancılara fazla sert davranmakla suçlanmıştır] Aynı yıl Mekteb-i Harbiyye’den arkadaşı Enver Bey (Paşa) vasıta­sıyla Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’nin Ma­nastır teşkilâtına -kurucuları Enver, Kâzım (Karabekir) ve Kolonya eşrafından Mülkiye Mektebi mezunu Hüseyin beyler dışında- alınan ilk kişi oldu. Bu cemiyetin Osmanlı Terakki ve İttihat Cemiyeti ile birleşmesi üzerine İttihatçılar’a katıldı, Enver ve Eyüp Sabri (Akgöl) beylerle bir­likte cemiyetin Ohri şubesini kurdu. II. Meşrutiyetin ilânından [23 Temmuz 1908] sonra Osmanlı Devleti’ni oluşturan un­surlar arasında milliyetçilik eğilimlerinin güçlenmesi Arap kökenli Osmanlı subay­larını da etkilemişti. Otuzbir Mart Vak’a-sı’nın ardından Hareket Ordusu’yla birlik­te İstanbul’a gelen (1909) Aziz Ali bura­da Araplar’ın ön saflardaki simalarından biri oldu; İstanbul’da bulunan Arap su­bayları sık sık onun evinde toplanmaya başladı. Bu subaylar aynı yıl ilk gizli cemi­yetleri olan Kahtâniyye’yi kurdular; cemi­yetin en etkili isimlerinin başında Azîz Ali geliyordu. Ancak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu örneğinden esinlenerek Osmanlı Devleti’ni Türk-Arap eşitliği ilke­sine dayalı ikili monarşi yapısına kavuş­turma fikrini savunan Kahtâniyye üyele­ri takibe uğrayınca cemiyet feshedildi.