Arthur Schnitzle Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

SCHNITZLER, Arthur (1862-1931) Avusturyalı oyun yazarı ve romancı. Yapıtlarında toplum düzenini eleştirmiş, yaşamın hiçliği üstünde durmuştur.

15 Mayıs 1862’de Viyana’da doğdu, 21 Ekim 1931’de aynı kentte öldü. Babası tanınmış bir tıp profesörüydü. Schnitzler de tıp öğrenimi görerek 1885’te sinir hastalıkları doktoru oldu. Freud’la dostluk kurdu. H. von Hofmannsthal’la olan arkadaşlığı, onu edebiyatla uğraşmaya yöneltti. Daha sonra yaşamını sadece yazar olarak sürdürdü.

Schnitzler, Flaubert ve Maupassant’ın yapıtlarının etkisiyle oyun ve öykülerinde izlenimci (empresyonist) bir yol izlemiştir. 19. yy sonunda Viyana burjuvazisinin yaşamındaki yozlaşmayı psikolojik çözümlemelere yer vererek yansıtan oyunlar yazmıştır. İlk yapıtı, zengin ve genç bir Viyanalı’nın gönül maceralarını konu alan ve yedi tane tek sahnelik oyundan oluşan Anatol’dur. On kısa diyalogdan oluşan ve değişik sınıflardan insanların aşk ve cinsellik konusundaki tavırlarını yansıtan Reigen ilk sahnelendiğinde büyük bir tepkiyle karşılaşmış, saldırılara hedef olmuş, sansüre uğramıştır. İnsanlığın durumunun alaycı, ancak hüzünlü bir incelemesi olan oyun, çağdaş tiyatronun başyapıtları arasında sayılır.

Aşk, cinsel çelişkiler, ölüm, nörotik ve psikotik durumlar Schnitzler’in romanlarında da tekrarlanan temalardır. Schnitzler, daha sonra Joyce’un geliştirdiği bilinç akışı ve iç monolog gibi anlatı tekniklerini ilk kez kullanan yazarlardan biridir. Başyapıtlarından Leutnant Gustl’de (“Teğmen Gustl”) bu tekniklere yer verdiği izlenir.

• YAPITLAR (başlıca): Oyun: Anatol, 1893; Liebelei, 1895, (Gönül Eğlencesi, 1944); Das Vermachtnis, 1899; Der grune Kakadu, 1899, (Yeşil Papağan, 1963); Reigen, 1900; Der einisame Weg, 1904, (“Issız Yol”); Das ıveite Land, 1911, (“Geniş Ülke”); Professor Bernhardi, 1912, (Yahudi Düşmanları yahut Profesör Bernhardi, 1939).Roman: Der Weg ins Freie, 1908, (“Kırlara Giden Yol”). Öykü: Leutnant Gustl, 1901, (“Teğmen Gustl”); Frau Berthe Garlan, 1901; Masken und Wunder, 1912, (“Maskeler ve Mucize”); Casanovas Heimfahrt, 1918, (“Casanova Evine Dönüyor”); Die Frau des Richters, 1925, (“Yargıcın Karısı”).

• KAYNAKLAR: E, Jande, Die Novellen Arthur Schnitzlers, 1950; O. Schnitzler, Spiegelbild der Freundschaft, 1962.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi