Tarihi Şahsiyetler

Arthur Balfour Kimdir, Hayatı, Kitapları, Dönemi, Hakkında Bilgi

BALFOUR, Arthur James (1848-1930)

İngiliz siyaset adamı. “Balfour Bildirgesiyle ilk kez Yahudiler’e Filistin’de bir yurt verilmesi konusu dünya kamuoyuna açıklanmıştır.

25 Temmuz 1848’de İskoçya’da East Lothian’da doğdu, 19 Mart 1930’da Surrey’de öldü. Eton’da ve Cambridge’de eğitim gördü. Siyasal konularda ise amcası Lord Salisbury’den yararlandı. 1874’de Muhafazakâr Parti’den Avam Kamarası’na seçildi ve 1911 ’e değin üyeliğini sürdürdü. 1885-1886 yıllarında Birinci Salisbury Hükümeti’nde Yerel Yönetimler Kurulu başkanı oldu. 1886-1892 arasında İkinci Salisbury Hükümeti’nde önce İskoçya, sonra da İrlanda bakanı olarak hükümette yer aldı. İrlandalılar’ın bağımsızlık isteklerine şiddetle karşı çıktı. İrlanda’daki ayaklanmaları çok sert bir şekilde bastırdığı için “Kanlı Balfour” adıyla anılmıştır.

1891’de Avam Kamarası başkanı, aynı zamanda da hazine bakanı oldu. Bu dönemde Başbakan Lord Salisbury’nin en yakın yardımcısı durumundaydı. 1892-1894 arasında W.E.Gladstone’un başkanlığındaki liberal hükümete karşı muhalefetin başını çekti. 1895’te Muhafazakâr Parti yeniden iktidara gelince Salisbury üçüncü kez hükümet kurdu. Balfour, bu dönemde Salibury’nin sağlığının iyice bozulması nedeniyle hükümette etkin bir rol oynadı. 1902’de Salisbury’nin emekliye ayrılması üzerine başbakan oldu. Başbakanlığı sırasında 1902’de temel eğitimde birlik sağlayan Eğitim Yasası, 1903’te de İrlanda’daki kiracı çiftçilerin sınırsız toprağa sahip olabilmelerini sağlayan İrlanda Toprak Satın Alma Yasası kabul edildi. Güney Afrika madenlerinde işçi azlığı gerekçesiyle Çin’den çok sayıda sözleşmeli işçi getirtmesi, halk arasında ve işçi örgütleri içinde tepkilere yol açtı. 1904’te İngiltere’nin uluslararası siyasi stratejisini saptamak amacıyla İmparatorluk Savunma Komitesi kuruldu. Aynı yıl Fransa’yla imzalanan dostluk antlaşmasıyla İngiltere’nin Mısır’daki, Fransa’nın da Fas’taki egemenlikleri tanınmış oluyordu.

Bu dönemde muhafazakâr hükümet içinde serbest ticaret konusunda önemli görüş ayrılıkları vardı, joseph Chamberlain’ın başını çektiği partinin büyük bölümü, koruyucu gümrük duvarlarının uygulanmasından yanaydı. Parti içi anlaşmazlığın büyümesi sonucu Balfour 1905’te başbakanlıktan istifa etti. 1906 seçimlerinde de Muhafazakâr Parti yenilgiye uğradı. Balfour, 1906-1911 arasında muhalefetin başkanı olarak Liberal Parti’nin hazırladığı mali ve sosyal reform programlarına karşı çıktı. 1911’de parti başkanlığından ayrıldı. 1915’te H.H.Asquith başkanlığında kurulan savaş dönemi koalisyon hükümetinde bahriye bakanı oldu. 1916’da ortaya çıkan siyasi bunalımda Asquith’i desteklemekten vazgeçerek Lloyd George’ un yanında yer aldı Lloyd George’un kurduğu hükümette dışişleri bakanlığı yaptı. 1917’de Washington’da Savaş Komisyonu’nun başkanı olarak İngiltere’yi temsil etti. 2 Kasım 1917’de hükümetin verdiği yetkiyle kendi adıyla anılan bildirgeyi yayınladı. “Balfour Bildirgesi”yle İngiltere, Yahudiler’e Filistin’ de bir yurt verilmesini desteklediğini açıklıyor ve Siyonizm Ingiltere tarafından resmen benimsenmiş oluyordu. 1919-1922 ve 1925-1929 arasında iki kez Devlet Danışma Meclisi başkanı olarak hükümette yer aldı. 1919’da yapılan Paris Barış Konferansı’na ve 1920’de ilk Milletler Cemiyeti toplantısına İngiltere temsilcisi olarak katıldı.

Balfour, felsefe ve siyasal bilimlerle eşanlı olarak ilgilenmiş, dini inançların temeline inmeye çalışmıştır. Dine karşı duyulan kuşkunun bilime karşı duyulan kuşkudan fazla olmaması gerektiğini savunmuştur. Felsefe konusunda yapıtlar vermiş, son yıllarını yaşamöyküsünü yazmakla geçirmiştir.

•    YAPITLAR: A Def ense of Pbilosophic Doubt, 1879, (“Felsefi Kuşkunun Savunusu”); Essays and Addresses, 1893,(“Makaleler ve Konuşmalar”); The Foundations of Belief, 1895, (“inancın Kökeni”); Economic Notes on Insular Free Trade, 1903, (“Serbest Ticaret Üzerine iktisadi Notlar”); Theism and Humanism, 1915,(“Tektanrıcılık ve Hümanizm”); Theism and Thought, 1923, (“Tektanrıcılık ve Düşünce”); Chapters of Autobiography, (der.) B.E.C.Dugdale, 1930, (ö.s.), (“Otobiyografiden Bölümler”).

•    KAYNAKLAR: B.E.C.Dugdale, Arthur James Balfour, 2 cilt, 1936.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi

İlgili Makaleler