Ante Paveliç Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

PAVELİÇ, Ante (1889-1959)

Hırvat siyaset adamı. II. Dünya Savaşı sırasında bağımsız bir Hırvat Devleti kurmuştur.

14 Temmuz 1889’da Bosna’da Bradina’da (bugün Yugoslavya’da) doğdu, 28 Aralık 1959’da İspanya’da Madrid’de öldü. Zagreb Üniversitesi’nde öğrenimini tamamladıktan sonra aynı kentte avukatlık yapmaya başladı. Milliyetçi Hırvat Adalet Partisi’ne katıldı. 1920’de Zagreb Belediye Meclisi’ne, 1927’de birleşik Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı parlamentosuna seçildi. Hırvat Köylü Partisi önderi Stefan Radiç’le (1871-1928) birlikte birleşik krallıktaki Sırp egemenliğine karşı çıktı.

Ortodoks Sırplar’la Katolik Hırvatlar arasındaki tarihsel düşmanlık Radiç’in 1928’de öldürülmesiyle doruk noktasına vardı. Hırvatlar’ın parlamentoyu terkederek Zagreb’te ayrı bir meclis kurma girişimlerinin ardından kral I.Aleksander Karayorgiyeviç Ocak 1929’da parlamentoyu dağıtarak yasama ve yürütme yetkilerini elinde topladı. Bunun üzerine İtalya’ya kaçan Paveliç, Hırvat milliyetçilerini Ustaşa (Ayaklanmacılar) hareketi içinde toplamaya başladı. İtalya ve Macaristan’da eğitim gören ve Hırvatlar’ın bağımsızlığını amaçlayan Ustaşa militanları, İtalyan Faşistleri’nin yöntemlerini benimseyerek çeşitli terör eylemlerine giriştiler ve 9 Ekim 1934’te Marsilya’da Aleksander Karayorgiyeviç’e bir suikast düzenleyerek onu öldürdüler.

Paveliç, Alman ordularının Nisan 1941’de Yugoslavya’yı işgalinden sonra Almanya’nın güdümünde Bosna’yı ve Dalmaçya’nın bir bölümünü içeren bir Hırvat Devleti kurdu. Spoleto dükünü kral, kendini devlet başkanı ilan etti. Ustaşa militanlarından bir ordu kurarak Naziler’le birlikte Yugoslav direnişçilerine karşı savaştı. Ayrıca Sırplar’a ve Yahudiler’e karşı kitle kıyımlarına girişti.

Almanya’nın yenilgisinden sonra Mayıs 1945’te ilkeden kaçarak sahte kimlikler altında Avusturya ve :alya’da gizlendi. 1948’de Arjantin’e yerleşti. 1957’de Yugoslav hükümeti Arjantin hükümetinden Paveliç’ in savaş suçlusu olarak geri verilmesini istediyse de bu istek geri çevrildi. Paveliç 10 Nisan 1957’de bir
suikast sonucu yaralandıktan sonra gizlice İspanya’ya yerleşti ve burada öldü.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi