Anacharsis Kimdir, Hayatı, Felsefesi, Hakkında Bilgi

ANAKHARSİS (İÖ, 6.yy)

İskit bilgesi. Bilgeliğin tutkulara egemen olmak, aşırılıktan kaçmak, nesnelerin varlığını bilmek, özgün düşünmek gibi dört ilkesi olduğunu savunmuştur.

Yaşamı konusunda yeterli bilgi yoktur. İÖ 588 dolayında yaşadığı, İskit Kralı Kadiysas’ın kardeşi olduğu söylenir. Yine söylentiye göre, Solon’un Atina’da yasaları düzenlediği dönemde Yunanistan’a giderek onunla görüşmüş, o çağın bilgeleriyle tanışmış, ününü duyan Lidya Kralı Kreusus onu sarayına çağırmış, saygı göstermiştir. Ülkesine dönünce halkın inançlarına aykırı düşündüğü, yeni bir din kurmak istediği suçlamasıyla öldürülmüştür.

Başta Diogenes Laertius olmak üzere, değişik kaynaklarda değişik nitelemelerle anılan Anakharsis’ in çağında ünlü, ilginç bir bilge olduğu anlaşılmakta, ancak yapıtları bilinmemektedir. Diogenes Laerti-us’un aktardığı düşüncelerinden anlaşıldığına göre Anakharsis, daha çok ahlak sorunları ve eğitim konuları üzerinde durmuştur. Görüşlerinin odağını tutkulara egemen olma, kendi kendini bilme, çevrede bulunan varlıkları tanıma gibi sorunlar oluşturur.

Anakharsis’e göre, kişi düşüncelerinde özgür olmalı,’ geçici eğilimlerden, olgunlaşmayı engelleyen girişimlerden, aşırı davranışlardan uzak durmalıdır.

Konuşurken sözcükleri tartarak, ölçerek söylemeli, dile egemen olmalıdır. Beslenmede ölçüyü kaçırmamalı, cinsel ilişkilerde aşırılığa varmamalıdır. Bilgelik, kişinin kendini bilmesi, çevresini tanımasıdır.

Anakharsis’in, şarap konusunda söylediği ileri sürülen şu sözleri çok yaygındır: Şarabın üç ayrı salkımı vardır. Birincisi kişiye tad verir, sevinç, kıvanç sağlar. İkincisi kendinden geçirir, sarhoş eder. Uçün-cüsü de kişiyi, yaptıklarından utandırır.

Yunanistan’a gidip Agora’yı gezdikten sonra şunları söylemiş: “Yunanistan’a geldim. Grekler’in törelerini, alışkanlıklarını, yaşama biçimlerini öğrendim. İskit ülkesine olgunlaşmış olarak dönme mutluluğu bana yeter.”

Anakharsis’e göre kişinin eğitilmesinde gözlemlerin etkisi büyüktür. Azla yetinmek, aşırılıktan kaçınmak için en iyi yol sarhoşların iğrenç durumlarını gözlemlemektir.

•    KAYNAKLAR: Diogenes Laertius, Vitae philosopbo-rum, (ö.s.), H.S.Long (der.), 1964; B.Tollens, Questiones Anacharideae, 1834.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi