Alpullu/Sokollu Mehmet Paşa Köprüsü Nerededir, Tarihi, Mimari, Özellikleri

Alpullu, Trakya’da Alpullu-Hayrabolu yolunda Ergene üzerinde kurulmuş taş köprü.

Alpullu istayonunun yanındaki bu köp­rünün üzerinde kimin tarafından yaptı­rıldığını belirten bir kitabe olmamakla beraber, Mimar Sinan’ın eserlerini bildi­ren Tezkiretü’l-bünyân’da ve aynı ma­hiyetteki diğer tezkirelerde Sinanlı’da Mehmed Paşa Köprüsü olarak kaydedil­diğine göre, banisinin XVI. yüzyılın ikinci yarısında Anadolu ve Rumeli’de pek çok hayrat yaptıran Sadrazam Sokullu Meh­med Paşa olduğu tahmin edilmektedir.

Köprünün Alpullu-Hayrabolu arasında­ki ikinci derecede bir yol üzerinde yapıl­mış olmasının Sokullu Mehmed Paşa’ya karşı bazı çevrelerde duyulan hasetten ileri geldiğini iddia eden E. Egli’nin bu görüşünü C. Çulpan çürütmekte ve Al­pullu Köprüsü’nün, Marmara kıyısında önemli bir iskele olan Tekirdağ’ı İstan­bul-Lüleburgaz-Edirne’den batıya uza­nan ana menzil yoluna bağlayan yol üze­rinde kurulduğuna işaret etmektedir. Önemli bir bağlantı yolu üstünde inşa edilen Alpullu Köprüsü, Sokullu Meh­med Paşa’nın 1564-1579 yılları arasın­daki sadâreti sırasında yapılmış olmalı­dır. Mimar Sinan’ın en güzel eserlerin­den biri olarak kabul edilen köprü 400 yılı aşkın bir süreden beri kullanılmak­tadır. Fakat yakın tarihlerde inşa edilen bazı yapı ve tesislerin tam köprünün başına yerleştirildikleri ve bu değerli ta­rihî eserin çevresini bozdukları görül­mektedir.

Çok itinalı bir İşçilikle muntazam iş­lenmiş taşlardan yapılan Alpullu Köprü­sü 123.80 m. uzunlukta olup beş gözlü­dür. Ortadaki büyük gözün kemer açık­lığı 20.05 metredir. Yan gözler 13.15 ve 11.99 m., en dış küçük gözler ise 6.75 ve 4.70 m. açıklığa sahiptir. Gözlerin ara­larında kalan değişik ölçülerdeki ayak­larda, dışarı taşkın sel yaranların içleri­ne dar ve küçük gözler açılmıştır. Köp­rülerin hemen hepsinde görülen klasik mahmuz ve sel yaranların yerine böyle açık menfezler yapılması. Mimar Sinan’ın Ergene suyunun akıntı özelliklerini göz önünde tutarak ortaya çıkardığı bir tek­nik buluş olmalıdır. Köprünün orta kemeri üstünde beş taş konsolun varlığı, burada evvelce bir kitabe köşkünün ola­bileceği ihtimalini akla getirir. İki yan­da 1.10 m. yükseklikte taş korkuluklar uzanır. Ayrıca başlarda 1.89 m. yüksek­liğinde yeni taştan yontulma babalar vardır.

Kilit taşlarındaki kabartma rozetler dışında hiçbir süslemeye sahip bulun­mayan Alpullu Köprüsü, Osmanlı devri Türk mimarisi köprücülüğünün güzel nispetleri ve teknik özellikleri bakımın­dan en önemli eserlerinden biri sayıl­maktadır. Bundan dolayı Türk sanat ta­rihine “Anıt köprü” olarak geçmiştir.

Diyanet İslam Ansiklopedisi