Aleksandr Oparin Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
OPARİN, Aleksandr İvanoviç (1894 – 1980)
Rus, biyokimyacı. Yeryüzünde yaşamın başlangıcını araştırmış, bu alandaki uluslararası çalışmaların örgütlenmesini sağlamıştır.
3 Mart 1894’te Moskova’nın kuzeyindeki küçük bir köyde doğdu, 21 Nisan 198Q’de öldü. Moskova Üniversitesinde doğabilim ve bitki fizyolojisi okuyarak 1917’de diplomasını aldıktan sonra, SSCB’nin ünlü botanik ve biyokimya bilginlerinden Aleksey Nikolayeviç Bakh’ın (1857-1946) yanında biyokimya alanında uzmanlaştı. 1929’da Moskova Üniversitesinde bitki biyokimyası profesörü ve bölüm başkanı olarak başladığı öğretim görevini 1960’tan sonra Moleküler Biyoloji Kürsüsü’nde sürdürdü. Ayrıca, 1935’te, SSCB Bilimler Akademisi’ne bağlı olarak Moskova’da, hocası Bakh’m onuruna kurulan biyokimya enstitüsünün kuruluşunu örgütledi ve 1946’da, üniversitedeki görevine ek olarak, Bakh Biyokimya Enstitüsü’nün yöneticiliğini üstlendi. 1952-1966 arası Dünya Bilim Adamları Federasyonu’nun, 1961-1967 arası Uluslararası Biyokimya Birliği’nin ikinci başkanı, özellikle Uluslararası Yaşamın Başlangıcını Araştırma Derneği’nin kurucu üyesi ve ilk başkanı sıfatıyla birçok kongre ve konferans düzenleyen Oparin, biyoloji alanındaki uluslararası etkinliğiyle de tanınır. 1952 Paris, 1955 Brüksel, 1958 Viyana, 1961 Moskova, 1967 Tokyo Uluslararası Biyokimyacılar Kongre-si’ne SSCB delegesi olarak katıldığı gibi, 1957’de Moskova’da on altı ülkenin temsil edildiği I. Uluslararası Yaşamın Başlangıcı Sempozyumu’nu düzenleyerek, bu alandaki ortak çalışmaların öncüsü oldu. 1963’te gene Moskova’da, 197Q’te Fransa’daki Pont-â-Mousson’da, 1973’te Barcelona’da yinelenen bu konferans dizileriyle, biyoloji bilginleri arasındaki işbirliği ve dayanışmanın güçlenmesinde büyük emeği geçen, SSCB Bilimler Akademisi üyesi Oparin, Bakh Ödülü’nü, Sosyalist Emek Kahramanı nişanını, 1950 ve 1960’ta Meçnikov altın madalyasını, 1974’te Lenin Ödülü’nü, beş kez de Lenin nişanını almıştır.
Oparin, Eski Yunan düşünürlerinden bu yana insan aklının yanıt aradığı en çetin sorulardan biri olarak süregelen yaşamın başlangıcı sorusuna bir bilim niteliği kazandıran ve bu konuyu tüm ayrıntılarıyla inceleyen ilk bilim adamlarından biridir. 1920’lerde J.B.S. Haldane’in öne sürdüğü varsayımı destekleyerek, ilkel Yer atmosferinde oksijen bulunmadığını savunan Oparin, ilk türeyen organizmaların “dış beslek” (heterotrof) olduğunu, okyanuslarda birikmiş organik bileşiklerle beslendiğini, bu nedenle ilkel bitkilerin fotosentez yapmadığını ileri sürdü. Oparin’e göre, atmosferin oksijeni, okyanuslardaki besin stokunun tükenmesinden sonra fotosentezle besinini sağlamak durumunda kalan bitkilerin karbondioksit alıp oksijen vermesiyle birikmiştir. Yaşamın, azot, karbondioksit ve su buharından oluşmuş bir atmosferde başladığını öne süren Haldane’e karşılık, ilk canlıların, amonyak, metan, su buharı ve hidrojen karışımı bir atmosferde oluştuğunu savunan Oparin’in görüşü, atmosfer koşullarında yaşamın başlangıcını araştıran Urey, Miller, Sidney W. Fox (1912) ve Cyril Ponnamperuma (1923) gibi ABD’li biyokimyacıların umut verici deneylerine esin kaynağı oldu.
1936’da yayımlanarak çeşitli dillere çevrilen “Yeryüzünde Yaşamın Başlangıcı” adlı yapıtıyla büyük ün kazanan Oparin, ayrıca, bir çözelti içindeki proteinlerin yağ damlası biçiminde toplandığını ve üzeri hücre zarı gibi koruyucu bir katmanla örtülen bu damlacıklarda enzimlerin çok daha etkili olabildiğini göstermiş, enzim kimyası ve sanayi biyokimyası alanında değerli çalışmalar yapmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): “Canlı Hücrede Enzimlerin Etkisi” ,1934;“Yeryüzünde Yaşamın Başlangıcı”, 1936; Yaşamın Doğası, Başlangıcı ve Gelişimi”, 1961; “Yaşamın Kimyasal Başlangicı”, 1964;“Yaratılış ve Yaşamın Evrimsel Gelişmesi”, 1968.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi