Acemi bin Ebubekir Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
Acemî bin Ebî Bekr. XII. yüzyılda Azerbaycan’da yaşayan mimar.
Adına Nahcıvan’da Mü’mine Hatun Türbesi’ndeki bir kitabede rastlanmıştır. 582 yılı Muharreminde (1186) yapımı biten türbenin kapı üstündeki kitabesinden, buranın Atabegler’den Şemseddin İldeniz tarafından yaptırıldığı öğrenilmektedir (bk. mü’mine hatun türbesi). Bu kitabede “Acemî bin Ebî Bekr el-Bennâ en-Nahcuvânî” olarak kaydedilen isminden mimarın veya türbenin çok itinalı ve son derece zengin dış süslemesini yapan ustanın aslen Nahcıvanlı olduğu anlaşılmaktadır. Kitabeleri okuyan M. Hartmann, “Acemî” adının doğru olarak çözülebildiği hususunda tereddütlüdür. Aynı yerde Kümbed-i Ata Baba denilen, kitabesinde 557 yılı Şevvalinde (1162) yapıldığı belirtilen ve Atabegler’in ileri gelenlerinden Yûsuf b. Kasîr’e (Hartmann’a göre Ktısayr) ait türbenin de onun eseri olduğu Mayer tarafından ileri sürülmüşse de yayımlanan kitabede bu hususta bir açıklık yoktur. Bazı kaynaklara göre, Mü’mine Hatun, Şemseddin İldeniz’in zevcesi olmadan Selçuklu Hükümdarı II. Tuğrul Bey ile evli idi. Ancak kitabenin bazı kısımlarının noksan oluşu yüzünden bu hususlar karanlık kalmaktadır.
1880’lere kadar bu zengin süslemeli türbenin önünde çifte minareli büyük bir kapı. yakınında Atabegler’in sarayı ile bir cami harabesi de bulunuyordu. Böylece Mü’mine Hatun Türbesi bir külliyenin içinde idi. Türbe dışında kalan bütün yapılar geçen yüzyılın sonlarına doğru tamamen ortadan kaldırılmıştır. Son yıllarda türbe restore edilmiş ise de külahı tamamlanmadan bırakılmış, etrafı da bir park halinde düzenlenmiştir. Türk sanatının en muhteşem eserlerinden biri olan türbe, mimarının üstün kabiliyetine işaret etmektedir.
Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi