Robert Emden Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

EMDEN, Robert (1862-1940) İsviçreli astrofizik bilgini. Isı kuramını çeşitli doğa olaylarına, özellikle yerkürenin ve yıldızların fiziksel yapısına uygulamıştır.

4 Mart 1862’de St. Gallen’de doğdu, 8 Ekim 1940’ta Zürib’te öldü. Heidelberg ve Berlin üniversitelerinde matematik ve fizik öğrenimi gördükten sonra 1887’de Strasbourg Universitesi’nden doktora derecesini aldı. 1907-1928 arası Münih’teki Technisc-he Hochschule’de fizik ve meteoroloji, 1928’den 1933’e değin Münih Üniversitesi’nde astrofizik profesörü olarak ders veren Emden, o tarihte Naziler’ce görevine son verildiğinden ülkesine döndü.

Ses dalgalarının atmosferde yayılmasını, atmosferin ve gökcisimlerinin termodinamik yapısını, ışığın atmosferdeki kırınımını, Bose ve Einstein’m adıyla anılan foton istatistiğini kullanarak atom parçacıklarının ışıma dengesini inceleyen, ayrıca balon uçuşlarının kuramsal temellerini araştıran Emden’in adı özellikle gökfiziğine getirdiği termodinamik yaklaşımla anılır. 1907’de yayımlanan ve daha sonraki astrofizik araştırmalarını büyük ölçüde etkileyen Gaskugeln (“Gaz Kümeleri”) adlı yapıtında Emden birlikte dönen gaz küreleri kuramım yıldızların termodinamik yapısına uyguladı. İlk kez Kelvin ve Ritter’in değindiği bu tür gaz küreleri, moleküller arası kütlesel çekimin basıncı dengelemesi nedeniyle dağılmadan kalan bir gaz sistemi modelidir. Öz çekim etkisiyle birlikte dönen bu kürelere “politropik gaz küreleri” adını veren Emden, matematiksel temellerini attığı bu yapının atmosfer, gökcisimleri ve yerküre fiziğindeki önemini vurgulayarak jeofizik ve astrofizik çalışmalarına yeni bir yön vermiştir.

• YAPITLAR (başlıca): Gaskugeln, Anwendungen der mechanischen Wdrmetheorieauf kosmologische und meteorologische Probleme, 1907, (“Gaz Küreleri, Mekanik Isı Kuramının Kozmoloji ve Meteoroloji Problemlerine Uygulanması”); Grundlagen der Ballonfiihrung, 1910, (“Balon Yolculuğunun Temelleri”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi